Ciğer otu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| ?{{{ad}}} |
|---|
| Bilimsel sınıflandırma |
|
|
Ciğer otu (Pulmonaria officinalis), Boraginaceae familyasından Nisan-mayıs ayları arasında çiçek açan, 10-50 cm boyunda, çok senelik otsu bir bitki türü.
Çiçeklerin renkleri önceleri kırmızımtrak ise de, zamanla morumsu-maviye döner. Orman altlarında ve çayırlarda bulunur. Gövdeleri dik, tüylü ve 7-8 yapraklıdır. Üst kısımdaki yapraklar sapsız, alt taraftakiler ise kısa ve kanatlı bir sapa sahiptir. Yaprakların üzerinde beyaz lekeler vardır. Bu lekeli yapraklar akciğere benzetildiğinden, bitki akciğer hastalıklarını iyi edici olarak tanınmıştır. Çiçekler gövdenin ucunda toplanmıştır. Rizoidlere de rastlanır. Uzun süre su depolayabilirler.
Üreme organları bazılarında tallusa gömülmüştür. Anteridiumları oval yapıda ve kısa saplıdır. Arkegoniumları ise şişkin ve şişeye benzer yapıdadır. Spermazoid boyun kısmından girerek döllenmeyi sağlar. Döllenmiş yumurta burada olgunlaşır. Daha sonra arkagoniumu parçalar ve serbest hale geçer. Sporofitleri gametofitlerinden küçüktür. Spor kapsülü çok hücreli dokulardan meydana gelmiştir. Bu yapılar higroskopik karakterler yapabilme yeteneğine sahiptir. Bazıları vejetatif çoğalma gösterirler. Gemma denilen disk şeklindeki üreme yapılarını oluştururlar. Gemma yere düşüp çimlenerek yeni bitkiyi oluşturur. Çiçekleri açtığında kırmızı ya da vişne çürüğü renkte olup arılar ya da böcekler tarafından döllenirler ve rengi mor ,lacivert, mavi olur.
En son yapılan araştırmalarda kırmızı çiçeklerin mor ötesi ışığı yaydığı ve böceklerin yardımıyla döllenen çiçeklerin bu ışınlarını kaybettiklerini görülmüşdür.
[değiştir] Kullanımı
Bitkinin kullanılan kısımları yaprakları ve çiçekli dallarıdır. Dal ve yapraklar bitki çiçek açmaya başladığı zaman toplanır ve gölgede kurutulur. Bitkide tanen, müsilaj, şekerler, reçine ve sabit yağ olduğu tesbit edilmiştir. Öksürüğü teskin edici, göğüs yumuşatıcı, idrar söktürücü olarak kullanılmaktadır.
