Ağnam bedeli
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arapça “ğanem” kelimesinin çoğulu olan “ağnam”, koyun, koyunlar anlamına gelmektedir. Osmanlı Devleti'nde Adet-i ağnam diye de adlandırılan bu vergi türü hayvanlardan alınan bir vergidir.
“Resm-i ğanem”, “resm-i merâ” ve “koyun resmi” gibi isimler de alan bu verginin miktarı zamanla değişik olagelmiştir. Önceleri zekat gibi aynî olarak tahsil edilen bu vergi, daha sonra koyun başına belli nispetlerde akçe cinsinden alınmaya başlanmıştır. Bu vergi keçi ve koyun sayısına bağlı olarak tahsil edildiğinden, herkes elinde ne kadar malı varsa doğru olarak yazdırmak zorunda idi. Aksi takdirde cezalandırılmak söz konusuydu.
Adet-i ağnam resmi, ilk defa her koyundan bir akçe olmak üzere alınıyordu. Ancak zamanla farklı uygulamalardan dolayı her koyundan, iki paradan on paraya kadar alınır olmuştu.
Ağnam resmi, özellikle büyük ölçüde koyun ve keçi besiciliği yapan konargöçer Türkmen ve Yörük cemaatleri için önemliydi. Büyük bir kısmı padişah haslarına dahil olan konar-göçerler, iki koyuna bir akçe vermekteydiler. Ancak bu hüküm koyun sayısına bağlı idi.
Ağnam resmi mukâtaası, XVII. ve XVIII. yüzyıllarda hazinenin önemli gelir kalemlerinden biri haline gelmiş ve düzenli gelirler arasında yerini almıştır.
