เอตทัคคะ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เอตทัคคะ หมายถึงผู้ประเสริฐสุดในทางใดทางหนึ่ง เป็นตำแหน่งทางพุทธศาสนาที่พระพุทธเจ้าได้ประทานแต่งตั้งให้พุทธบริษัท คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ผู้มีความรู้ความสามารถเด่นกว่าท่านอื่นๆในด้านนั้นๆ และแต่ละตำแหน่ง พระพุทธองค์ประทานแต่งตั้งเพียง รูปเดียว ท่านเดียวเท่านั้น (พระสาวกผู้เป็นเลิศ)
สารบัญ |
[แก้] ความเป็นมา
เอตทัคคะ นั้น คือ ตำแหน่งที่พระพุทธเจ้ายกย่องพุทธสาวก ว่า เป็นผู้ยอดเยี่ยมในทางใดทางใดหนึ่ง เป็นผู้ประเสริฐสุด ตำแหน่ง เอตทัคคะ นี้ ย่อมได้โดย เหตุ 4 ประการคือ
- โดยเหตุเกิดเรื่อง (อัตถุปปัตติโต) คือ ได้แสดงความสามารถออกมาให้ปรากฏโดยสอดคล้องในเหตุการณ์หรือสถานการณ์นั้นๆ ที่เกิดขึ้น
- โดยการมาก่อน (อาคมันโต) คือได้สร้างบุญสะสมในด้านนั้นมาตั้งแต่อดีตชาติพร้อมทั้งได้ตั้งจิตปรารถนาเพื่อบรรลุได้ตำแหน่งเอตทัคคะนี้ด้วย
- โดยเป็นผู้ช่ำชองชำนาญ (จิณณวสิโต) คือได้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่องนั้นๆ เป็นพิเศษ
- โดยเป็นผู้ยิ่งด้วยคุณ (คุณาติเรกโต) คือมีความสามารถในเรื่องที่ทำให้ ได้รับตำแหน่งเอตทัคคะเหนือกว่าผู้อื่นที่มีความสามารถอย่างเดียวกัน
[แก้] ผู้ที่เป็นเอตทัคคะ
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุสงฆ์ มีทั้งหมด 41 ท่าน เป็นพระอสีติมหาสาวกทั้งหมด
- เอตทัคคะ ที่เป็นพระภิกษุณี มีทั้งหมด 13 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสกมีทั้งหมด 10 ท่าน
- เอตทัคคะ ที่เป็นอุบาสิกามีทั้งหมด 10 ท่าน
[แก้] พระภิกษุสงฆ์ที่เป็นเอตทัคคะ
|
[แก้] พระภิกษุณีที่เป็นเอตทัคคะ
- พระมหาปชาบดีเถรี เอตทัคคะในฝ่ายผู้รัตตัญญู
- พระเขมาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปัญญา
- พระอุบลวรรณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีฤทธิ์
- พระปฏาจาราเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงพระวินัย
- พระนันทาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เพ่งด้วยฌาน
- พระธรรมทินนาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้เป็นธรรมกถึก
- พระโสณาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ปรารภความเพียร
- พระสกุลาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีทิพยจักษุ
- พระภัททากุณฑลเกสาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ตรัสรู้เร็วพลัน
- พระภัททกาปิลานีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้มีปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
- พระภัททากัจจานาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงอภิญญา
- พระกีสาโคตมีเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้ทรงจีวรเศร้าหมอง
- พระสิงคาลมาตาเถรี เอตทัคคะในฝ่าย ผู้พ้นกิเลสด้วยศรัทธา
[แก้] อุบาสกที่เป็นเอตทัคคะ
- ตปุสสะ-ภัลลิกะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงสรณะก่อน
- อนาถปิณฑิกเศรษฐี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายก
- จิตตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นธรรมกถึก
- หัตถกคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้สงเคราะห์บริษัทด้วยสังคหวัตถุ 4
- พระเจ้ามหานามศากยะ เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายทานมีรสอันประณีต
- อุคคคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้ให้ของเจริญจิต
- อุคคตคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุสงฆ์
- สูรอัมพัฏฐอุบาสก เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีศรัทธาไม่หวั่นไหว
- ชีวกโกมารภัจ เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสในบุคคล
- นกุลบิดาคฤหบดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคย
[แก้] อุบาสิกาที่เป็นเอตทัคคะ
- นางสุชาดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถึงพระรัตนตรัยก่อน
- นางวิสาขา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เป็นทายิกา
- นางขุชชุตตรา เอตทัคคะในฝ่ายผู้แสดงธรรม
- นางสามาวดี เอตทัคคะในฝ่ายผู้อยู่ด้วยเมตตา
- นางอุตตรานันทมารดา เอตทัคคะในฝ่ายผู้เพ่งด้วยฌาน
- พระนางสุปปวาสา เอตทัคคะในฝ่ายผู้ถวายของมีรสอันประณีต
- นางสุปปิยา เอตทัคคะในฝ่ายผู้อุปัฏฐากภิกษุไข้
- นางกาติยานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
- นางกาฬีกุรรฆริกา เอตทะคคะในฝ่ายผู้ได้ความเลื่อมใสตามเขา
- นางนกุลมารดาคหปตานี เอตทัคคะในฝ่ายผู้มีความคุ้นเคยในพระศาสดา
[แก้] อ้างอิง
- ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยะมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 1 จำเนียร ทรงฤกษ์ , 2542 , พิมพ์โดยสำนักปฏิบัติธรรมสวนแก้ว (สาขาวัดปากน้ำ), สำนักพิมพ์ธรรมสภา ISBN 974-7276-30-5
- เว็บไซต 84000
- เว็บไชต ธรรมะ เกตเวย์
 |
เอตทัคคะ เป็นบทความเกี่ยวกับ ศาสนา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น |
ข้อมูลเกี่ยวกับ เอตทัคคะ ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ
