อักษรสุเมเรีย
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อักษรสุเมเรีย เป็นอักษรที่จัดว่าเก่ามาก ใช้ในเมโสโปเตเมียตอนใต้ตั้งแต่ราว 4,457 ปีก่อนพุทธศักราช พัฒนาจากการบันทึกบนดินเหนียวที่เริ่มมีมาตั้งแต่ 7,457 ปีก่อนพุทธศักราช มาเป็นอักษรรูปลิ่ม
[แก้] จุดกำเนิด
อักษรนี้เกิดจากแนวคิดของชาวสุเมเรีย ในการเก็บรักษาแผ่นดินเหนียว ที่ใช้นับผลผลิตทางเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมไม่ให้สูญหาย และสามารถจดจำได้ว่า มีจำนวนเท่าใดและใช้นับอะไร โดยการกดรอยให้เป็นสัญญลักษณ์ ลงบนกล่องดินเหนียว ที่ใช้เก็บขณะยังเปียกอยู่ ต่อมาจึงเลิกใช้แผ่นดินเหนียว หันมาเขียนเครื่องหมายลงบนดินเหนียวที่ยังเปียกอยู่แทน รวมทั้งพัฒนาสัญญลักษณ์ในการนับ ขึ้นใช้แทนการวาดภาพ หรือเครื่องหมายซ้ำๆกันหลายอัน การบันทึกแบบนี้ พบในเมืองของชาวสุเมเรีย เช่น อูรัก และ จัมคัต นาสร์ เมื่อราว 2,757 ปีก่อนพุทธศักราช
[แก้] ลักษณะ
การเขียนครั้งแรกเขียนจากบนลงล่าง ต่อมาเปลี่ยนเป็นจากซ้ายไปขวา (คาดว่าเมื่อราว 2,457 ปีก่อนพุทธศักราช) โดยหมุนรูปอักษรไป 90 องศา ทวนเข็มนาฬิกา และรูปอักษรเริ่มเปลี่ยนจากเส้นตรงและเส้นโค้งเป็นรูปลิ่ม ต่อมา เมื่อ 2,257 ปีก่อนพุทธศักราช เริ่มมีการพัฒนาระบบการเขียนเพื่อใช้แทนหน่วยเสียง มีคำพ้องเสียง ที่ใช้แทนคำที่ออกเสียงเหมือนกัน แต่มีความหมายต่างกันมาก ทั้งนี้เพราะในภาษาสุเมเรียมีคำที่เป็นคำโดดมาก ตัวอย่างเช่นอักษรที่ใช้แทนเสียง “ti” (ลูกศร) เหมือนกับที่ใช้แทนเสียง “til” (ชีวิต)
เมื่อระบบการเขียนพัฒนามากขึ้น การจำแนกระหว่างอักษรที่ใช้แทนคำ กับแทนพยางค์ทำได้ยากขึ้น มีการพัฒนาอักษรที่เป็นศัพท์กำหนด ใช้นำหน้าหรือตามหลังสัญญลักษณ์ ที่แทนเสียงของคำเพื่อบอกความหมาย ระบบการนับในภาษาสุเมเรียและอักษรรูปลิ่มอื่นๆ เป็นทั้งเลขฐาน 10 และเลขฐาน 60 โดยมีสัญญลักษณ์เฉพาะของเลขแต่ละฐาน รวมทั้งการรวมกัน และการยกกำลังของตัวเลขเหล่านั้น เช่น เลข 9 ใช้สัญญลักษณ์ของเลข 1 จำนวน 9 ตัว เลข 10 ใช้สัญญลักษณ์ของเลข 10 ตัวเดียว เลข 60 ใช้สัญญลักษณ์ของเลข 60 และเลข 70 ใช้สัญญลักษณ์ของเลข 60 กับเลข 10 เลขฐาน 60 ในปัจจุบัน ยังใช้เป็นหน่วยของเวลาและมุมในวงกลม ชาวเมโสโปเตเมียรุ่นหลังๆ ได้แก่ชาวบาบิโลเนีย ชาวอัสซีเรีย และชาวเปอร์เซีย ปรับปรุงระบบเลขของชาวสุเมเรีย มาเป็นระบบที่ขึ้นกับตำแหน่ง แบบเดียวกับระบบที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ซึ่งลดจำนวนสัญญลักษณ์ลงมาก
ชาวอัคคาเดียได้พัฒนาอักษรสุเมเรียมาใช้เขียนภาษาของตน ที่จริงแล้วภาษาสุเมเรียเลิกใช้พูดตั้งแต่ 1,257 ปีก่อนพุทธศักราช แต่ยังคงใช้เป็นภาษาเขียน เช่นเดียวกับการใช้ภาษาละติน ในยุโรปยุคกลาง ทำให้มีการใช้ภาษาสุเมเรียต่อมาจนถึงราว พ.ศ. 643
[แก้] แหล่งข้อมูลภายนอก
- ((อังกฤษ)) อักษรของชาวสุเมเรีย
