Nacionalne stranke u Bosni i Hercegovini
From Wikipedia
Nacionalne stranke je izraz koji se u Bosni i Hercegovini koristi za političke stranke nacionalističke ideologije, odnosno koje prvenstveno okupljaju pripadnike jedne od tri vodeće nacije, odnosno konstitutivna naroda BiH.
Izraz nacionalne stranke se prvi put počeo koristiti pred prve demokratske izbore 1990. godine nakon što su se nakon ustavnih promjena takve stranke nastojale isprofilirati kao najjednostavnija i najpouzdanija alternativa tada vladajućem Savezu komunista BiH.
Prve tri nacionalne stranke su bile Stranka demokratske akcije, koja je tada okupljala Muslimane; Srpska demokratska stranka, koja je okupljala Srbe; i Hrvatska demokratska zajednica BiH, koja je okupljala Hrvate.
Te su se tri stranke pred izbore udružile u tzv. Koaliciju nacionalnih stranaka, kojima je cilj bio svrgnuti komuniste, u čemu su i uspjele. Međutim, njihova koalicijska vlada se počela raspadati zbog procesa raspada SFRJ, nedoumica oko budućnosti BiH, i, konačno izbijanja rata u proljeće 1992. godine.
U međuvremenu, a i nakon rata, su se isprofilirale druge nacionalne stranke, najčešće nastale od disidentskih frakcija unutar vodeće tri nacionalne stranke. Najstarija od njih je Muslimanska bošnjačka organizacija, osnovana 1990. od strane Adila Zulfikarpašića i disidenata SDA s ciljem promoviranja imena Bošnjaka, koji je tri godine kasnije prihvatila i sama SDA. Uvjetno rečeno bi se nacionalnom strankom mogla nazvati i Demokratska narodna zajednica koja okuplja Bošnjake - sljedbenike Fikreta Abdića.
Među Hrvatima je još 1990. osnovana Hrvatska stranka prava BiH, a nakon rata Nova hrvatska inicijativa. Raskolom HDZ pred izbore 2006. je nastala i nova stranka Hrvatska demokratska zajednica 1990.
Među bosanskohercegovačkim Srbima se za vrijeme rata, odnosno na teritoriju Republike Srpske isprofilirao veliki broj stranaka koje se smatraju nacionalnim strankama. Među njima je najpoznatija Savez nezavisnih socijaldemokrata današnjeg premijera Milorada Dodika.
Bosanskohercegovačke stranke koje nastoje djelovati, odnosno zastupati među pripadnike sva tri naroda se nazivaju građanskim strankama.
