Zamek królewski w Budapeszcie
Z Wikipedii
Zamek Królewski w Budapeszcie jest, obok parlamentu, najbardziej reprezentatywną budowlą stolicy Węgier.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy na dzisiejszym Wzgórzu Zamkowym pojawiła się pierwsza siedziba królewska, ale najprawdopodobniej dopiero w XIV w. Najstarsze fundamenty, pochodzące z czasów Ludwika Wielkiego pochodzą z tego właśnie okresu.
Dopiero Zygmunt Luksemburczyk zintensyfikował prace nad zamkiem, ale z powodu jego śmierci nie zostały one nigdy dokończone według pierwotnych zamierzeń. Kolejni władcy skupiali się na dodawaniu niewielkich fragmentów lub przekształcaniu starych w duchu panującego aktualnie stylu architektonicznego.
Kres istnieniu starego zamku położyli Turcy. Po zdobyciu dawnej stolicy Królestwa Węgierskiego urządzili w nim arsenał, którego wybuch w 1578 kompletnie zniszczył budynek. W XX wieku pozostałości odkryli archeolodzy (m.in. dobrze zachowana kaplica gotycka, fragmenty murów, bastionów, rzeźby).
Po odbiciu Węgier przez Habsburgów zdecydowano o budowie nowego obiektu, który w niczym nie przypominał starego. Wzniesiony w stylu barokowym przez Johanna Hoblinga od 1791 stał się oficjalną rezydencją rodziny panującej.
W XIX wieku, po powstaniu Austro-Węgier król Franciszek Józef podjął decyzję o dalszej rozbudowie pałacu. Plany przygotował znany architekt Miklós Ybl, ale budowa ruszyła dopiero w 1890. Zamek został poszerzony w kierunku zachodnim, wnętrza wzbogacono dziełami artystów węgierskich, a całość kompleksu miała podkreślać charakter narodowy oraz siłę Wielkich Węgier, które w 1896 uroczyście obchodziły 1000-lecie przybycia nad Dunaj. Od strony rzeki powstał rozległy plac wraz z reprezentacyjną bramą, przy której znajduje się rzeźba Turula, mitycznego ptaka, symbolu Węgier.
W okresie międzywojennym, po detronizacji Habsburgów, na zamku siedzibę swą miał regent, admirał Miklós Horthy. Podczas II wojny światowej, zamek, podobnie jak cały Budapeszt, został mocno zniszczony. Po wojnie rozpoczęto odbudowę, jednak dzisiejszy wygląd nie jest wierny oryginałowi. Prace archeologów pozwoliły odsłonić średniowieczne fundamenty i obiekty, natomiast w całkowicie przebudowanych wnętrzach znajdują się liczne muzea.