SOHO (sonda kosmiczna)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Plakat projektu SOHO

SOHO (ang. Solar and Heliospheric Observatory) - projekt badawczy współtworzony przez Europejską Agencje Kosmiczną (ESA) oraz Narodową Agencje Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA). W ramach projektu, 2 grudnia 1995 roku, w stronę Słońca została wystrzelona rakieta, która wyniosła bezzałogową sondę kosmiczną na orbitę okołosłoneczną. Sonda znajduje się obecnie w pobliżu punktu libracyjnego L1 układu Ziemia-Słońce, w odległości ok. 1,5 mln km od Ziemi. Została zaprojektowania do prowadzenia badań nad wewnętrzną strukturą tej gwiazdy, zjawiskami zachodzącymi na jej powierzchni oraz nad wiatrem słonecznym i jego wpływem na naszą planetę. Sonda jest cały czas monitorowana z Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda NASA (ang. Goddard Space Flight Center (GSFC)) w Greenbelt, w stanie Maryland (USA). Transmituje nieprzerwanie strumień danych z szybkością 200 kb/s.

[edytuj] Budowa sondy

Rozmieszczenie instrumentów badawczych

SOHO ma instrumenty obserwujące Słońce (wykaz poniżej), dwa zasilające panele baterii słonecznych oraz antenę do komunikacji z Ziemią (nie pokazana na schemacie).

Dwanaście głównych instrumentów:

GOLF (Global Oscillations at Low Frequencies - globalne drgania niskiej częstotliwości), który mierzy szybkość zmian pola magnetycznego całej tarczy słonecznej, by dowiedzieć się więcej o jądrze słonecznym.

VIRGO (Variability of Solar IRradiance and Gravity Oscillations – zmienność promieniowania Słońca i oscylacje grawitacyjne), który mierzy oscylacje i stałość całej tarczy słonecznej przy niskich częstotliwościach oraz szczegółowe wydatkowanie energii.

MDI (Michelson Doppler Imager - dopplerowska kamera Michelsona ), mierzy zmienność drgań wysokich częstotliwości tworzonych przez fale dźwiękowe, zdobywa informacje o strefie konwekcji - zewnętrznej warstwie wnętrza Słońca.

SUMER (Solar UV Measurement of Emitted Radiation - pomiary emisji promieniowania ultrafioletowego Słońca), który mierzy przepływ plazmy, temperaturę i gęstość w chromosferze i koronie.

CDS (Coronal Diagnostic Spectrometer – spektrometr koronalny), mierzy gęstość, temperaturę i przepływ gazów w koronie.

EIT (Extreme UV Imaging Telescope - teleskop obrazujący w skrajnym ultrafiolecie), bada aktywność i strukturę chromosfery oraz korony słonecznej.

UVCS (UV Coronagraph and Spectrometer – spektrometr i koronograf ultrafioletowy), mierzy gęstość i temperaturę korony.

LASCO (Large Angle Spectrometer COronagraph - szerokokątny koronograf spektroskopowy), który bada strukturę i ewolucję korony Słońca.

SWAN (Solar Wind ANisotropies – anizotropie wiatru słonecznego), który wykorzystuje czułość teleskopów, na charakterystyczne dla wodoru długości fal, do mierzenia całościowego wypływ wiatru słonecznego, monitoruje gęstość heliosfery oraz obserwuje wielko-skalowe struktury strumieni wiatru słonecznego.

CELIAS (Charge, ELement, Isotope Analysis System - system analizy ładunku, pierwiastków i izotopów) bada masę, ładunek, skład chemiczny i rozkład energii jonów w wietrze słonecznym.

COSTEP (COmprehensive SupraThermal & Energetic Particle Analyser - analizator nadtermicznych i wysokoenergetycznych cząstek) określa rozkład energetyczny protonów, jonów helu i elektronów.

ERNE (Energetic and Relativistic Nuclei and Electron - wysokoenergetyczne i relatywistyczne jądra i elektrony) bada skład jonów i elektronów wiatru słonecznego.

[edytuj] Dorobek naukowy

Do największych osiągnięć SOHO należą:

rozwinięcie prognozowania pogody kosmicznej, pozwalającej na przewidzenie zakłóceń do trzech dni w przyszłość,
szczegółowe badania i pomiary pod powierzchnią Słońca,
zdjęcia strefy konwekcji oraz struktury pod powierzchnią plam słonecznych,
stworzenie obrazu niewidocznej tylnej strony Słońca, pozwalające na zidentyfikowanie regionów, które mogą stanowić później zagrożenie dla Ziemi,
zidentyfikowanie mechanizmu podgrzewania korony do temperatury 100 razy wyższej niż na powierzchni,
odkrycie "autostrad" dla energetycznych cząstek, powstałych w wyniki serii erupcji zjonizowanego gazu,
monitorowanie energii promieniowania słonecznego i zmian w promieniowaniu ultrafioletowym gwiazdy, czynników ważnych dla klimatu Ziemi,
zidentyfikowanie źródła i mechanizmu przyspieszania wiatru słonecznego.

[edytuj] Linki zewnętrzne:

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
SOHO

Strona NASA poświęcona SOHO

Sondy kosmiczne i satelity z uczestnictwem ESA

COS-B (1975) · GEOS 1 i 2 (1977, 1978) · Meteosat (1977–1997) · IUE (1978) · EXOSAT (1983) · Giotto (1985) · Olympus (1989) · Hipparcos (1989) · HST (1990) · Ulysses (1990) · ERS 1 i 2 (1991, 1995) · EURECA (1992) · ISO (1995) · SOHO (1995) · Huygens (1997) · XMM-Newton (1999) · Cluster (2000) · Artemis (2001) · Proba (2001) · Envisat (2002) · MSG 1 i 2 (2002, 2005) · Integral (2002) · Mars Express (2003) · SMART-1 (2003) · Double Star (2003) · Rosetta (2004) · SSETI Express (2005) · CryoSat (2005) · Venus Express (2005) · Galileo (2005–2008) · MetOp-A (2006) · COROT (2006) · GOCE (2007) · Herschel (2007) · Planck (2007) · ADM-Aeolus (2007) · SMOS (2007) · HYLAS (2008) · LISA Pathfinder (2009) · SWARM (2009) · CryoSat-2 (2009) · ExoMars (2011) · Gaia (2011) · BepiColombo (2012) · JWST (2013) · LISA (2013) · Darwin (2015) · Solar Orbiter (2015) · Mars Sample Return (ok. 2016)