Order św. Włodzimierza

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Order Świętego Równego Apostołom Księcia Włodzimierza (ros. Opдeнъ cв. Paвнoaпocтoльнoгo Kняэя Bлaдимиpa) był do roku 1917 odznaczeniem za zasługi cywilne i wojskowe Imperium Rosyjskiego i jest obecnie jednym z Orderów Domowych b. rosyjskiego domu panującego Romanow.

[edytuj] Historia

Jako ostatni order ustanowiony przez carów (gdyż Order Orła Białego i Order św. Stanisława zostały przejęte z Polski po r. 1831) order św. Włodzimierza został ufundowany 22 września 1782 (3 października - wg datowania nowego stylu) przez carycę Katarzynę II z okazji 20 jubileuszu jej panowania. Poświęcony był pamięci prawnuka Ruryka - świętego Włodzimierza, który wprowadził na Ruś chrześcijaństwo. Jako pierwszego kawalera Orderu św. Włodzimierza caryca Katarzyna II odznaczyła samą siebie.

Początkowo order miał cztery klasy - Wielki Krzyż I i II klasy, Krzyż Komandorski i Krzyż Kawalerski. 26 listopada 1789 (7 grudnia wg dat. now. st.) na mocy postanowienia Katarzyny II wprowadzono jako uzupełnienie klasy IV - kokardę ( "бант") na wstędze. Order z kokardą ("орден с бантом") oznaczał odznaczenie za zasługi wojskowe. Osobną klasę wojskową ustanowiono w roku 1855 (dodano do orderu skrzyżowane miecze).

Po wstąpieniu na tron Rosji, następca Katarzyny II, jej syn Paweł I, "zapomniał" o orderach ustanowionych przez matkę - zarówno o Orderze św. Włodzimierza, jak i o Orderze św. Jerzego . W czasie jego pięcioletniego panowania nikomu nie nadano żadnego z tych odznaczeń. Dopiero jego syn i następca - Aleksander I - rozkazem z 12 grudnia 1801 (24 grudnia wg dat. now. st.) "wskrzesił" nadawanie Orderu św. Włodzimierza za cywilne i wojskowe zasługi.

[edytuj] Insygnia

Cywilny order św. Włodzimierza (III Klasa)

Baretka

Odznaka orderu to emaliowany na czerwono z czarnymi brzegami krzyż maltański z rozszerzonymi prostymi brzegami (niem. Tatzenkreuz, ang. straight-armed cross paty, fr. Croix pattée), bez kulek na zakończeniach ramion. W medalionie środkowym awersu znajduje się malowany farbą emaliową rozwieszony, ukoronowany płaszcz książęcy podbity gronostajami, a na nim monogram księcia CB ("Святой Владимир"); cyrylica występuje tu po raz pierwszy w carskich krzyżach orderowych). W medalionie rewersu widzimy pisaną srebrnymi literami datę ustanowienia - "22 ceнтябpя 1782".

Gwiazda orderu (tylko dla I i II klasy) jest srebrna, ośmiopromienna, z czterema srebrnymi i czterema złotymi promieniami. Jej medalion środkowy pokazuje złoty krzyż orderu (bez emalii), noszący litery C P K B (zob. rosyjska nazwa orderu), otoczony czerwoną opaską z dewizą odznaczenia ΠOЛЬЗA ЧECТЬ И CЛABA (pol. "Pożytek Honor i Chwała"). Dewiza ta została przejęta w r. 1994 przez Order Zasług dla Ojczyzny.

We wprowadzonej 5 sierpnia 1855 (17 sierpnia wg dat.now.st.) odrębnej klasie wojskowej dodano do orderu złote miecze między ramionami krzyża i na gwieździe. Dodatkowe, skrzyżowane złote miecze pod kółkiem zawieszenia oznaczały ponowne nadanie mieczy do orderu.

W 1816 na poziomych ramionach krzyża IV klasy zaczął się pojawiać napis "35 ЛETЪ" ("35 lat") - odznaczenie takie dostawali urzędnicy państwowi w nagrodę za "nieskazitelną służbę" ("за беспорочную службу"). Od 1845, zgodnie z nowym statutem zatwierdzonym przez cara Mikołaja I, za długoletnią (25 lat) wierną służbę orderem IV klasy nagradzano oficerów wojsk lądowych - wtedy na ramionach krzyża umieszczano napis "25 ЛEТЪ". Podobnie - za uczestnictwo w 18 sześciomiesięcznych kampaniach i udział w co najmniej jednej bitwie odznaczano żołnierzy marynarki wojennej; wtedy krzyż nosił napis "18 KAM". Żołnierze, którzy nie uczestniczyli w żadnej bitwie, otrzymywali order IV klasy z napisem "20 KAM" za udział w 20 kampaniach.

Urzędnik państwowy, odznaczony orderem IV klasy za 35 lat "nieskazitelnej służby", nabywał w ten sposób prawa "dziedzicznego szlachectwa" ("потомственное дворянство"). Jednak w roku 1900 kawalerów orderu IV klasy przywileju tego pozbawiono - car Mikołaj II prawo nabycia w ten sposób szlachectwa pozostawił tylko kawalerom klas I, II i III (w praktyce oznaczało to osoby w randze nie niższej niż pułkownik).

Jako ciekawostkę można wspomnieć, że takim "szlachcicem orderowym" ("дворянин по ордену") był W.I.Lenin - szlachectwo to odziedziczył po swym ojcu, I.N.Uljanowie (kawalerze Orderu św.Włodzimierza III klasy).

Niechrześcijanie otrzymywali order z carskim orłem zamiast monogramu świętego w medalionie awersu krzyża oraz z medalionem rewersu krzyża na gwieździe. Św. Włodzimierza nie nadawano nigdy z brylantami.

Tak, jak przy innych carskich orderach emaliowanych na czerwono, występują i tu niezgodne ze statutami odznaki z czarną emalią.