Mikoryza
Z Wikipedii
Mikoryza - występujące powszechnie niepasożytnicze lub rzadziej słabo pasożytnicze współżycie korzeni lub innych organów a nawet nasion roślin naczyniowych (roślin wyższych z takich gromad jak: nasienne, paprotniki, czy mszaki) z grzybami (dotyczny około 85% gatunków roślin wyższych z całego świata).
Z tego typu symbiozy oba gatunki czerpią wzajemne korzyści, polegające na obustronnej wymianie substancji odżywczych, rośliny mają lepszy dostęp do wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych ale także do substancji regulujących ich wzrost i rozwój, które produkuje grzyb, ten zaś korzysta z produktu fotosyntezy roślin - glukozy.
Spis treści |
[edytuj] Rodzaje mikoryzy
Ze względu na stopień inwazyjności strzępek grzybni do komórek roślinnych wyróżnić można:
- mikoryzę ektotroficzną, czyli zewnętrzną, gdy strzępki grzybni oplatają korzenie roślin tworząc tzw. opilśń i wnikają do wnętrza wypełniając przestwory komórkowe dzięki czemu mogą przejąć dotychczasowe funkcje włośników, które w takim wypadku zanikają;
- mikoryzę endotroficzną, czyli wewnętrzną, tu strzępki grzybni wnikają bezpośrednio do tkanek roślinnych a włośniki nie zanikają;
- mikoryzę ektendotroficzną, czyli mieszaną, gdzie strzępki jednocześnie wnikają do komórek roślinnych i tworzą na zewnątrz opilśń.
[edytuj] Przykłady mikoryzy
Rozwój wielu gatunków roślin jest całkowicie zależny od obecności określonego gatunku grzyba, gdzie brak partnera grzybowego oznacza śmierć dla rośliny, ale i wiele znanych gatunków grzybów kapeluszowych dojrzewa tylko wtedy, gdy grzybnia ma dostęp do korzeni drzew dlatego przy tego rodzaju symbiozie mówimy o mutualizmie. Mikoryza jest powszechnym zjawiskiem w przypadku drzew leśnych, tu niektóre grzyby wykazują specjalizację w wyborze partnera, ograniczając się do określonego gatunku, np.:
- maślak zwyczajny i sosna zwyczajna (mikoryza nie występuje u sosen rosnących na glebach bogatych w składniki pokarmowe);
- grzyby z rodzaju koźlarzy i brzoza;
- grzyby z rodzaju borowików i sosna, buk zwyczajny, dąb, czy grab.
Jeżeli chodzi o rośliny, to np. nasiona storczyków kiełkują tylko w obecności grzybni, a obecność strzępek grzybni stwierdzono w nasionach wielu roślin, np. niecierpków, wrzosu.
Może się zdarzyć, że w symbiozie z grzybem biorą udział całe rośliny, czego efektem jest powstanie nowego organizmu, różniącego się pod względem morfologicznym i biologicznym od każdego z symbiontów co miało miejsce w przypadku porostów, gdzie z cudzożywnym grzybem współżyją nierozerwalnie organizmy samożywne (glony lub sinice).
[edytuj] Historia
Odkrycia mikoryzy dokonał w roku 1880 polski botanik, Franciszek Kamieński.
[edytuj] Literatura
Falińska K., 1996. Ekologia roślin, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.