Krążowniki typu Diana

Z Wikipedii

Krążowniki typu Diana (Диана) to seria trzech rosyjskich okrętów wojennych klasy krążowników pancernopokładowych z początku XX wieku, a także nazwa głównego okrętu typu. Nazywane są też w niektórych źródłach typem Pałłada. Najbardziej znanym okrętem tego typu jest zachowana do dziś jako okręt-muzeum "Aurora".

[edytuj] Historia

Krążowniki typu Diana zaprojektowane i zbudowane były w Rosji w ramach programu rozbudowy floty z 1895, z przeznaczeniem do zwalczania komunikacji morskiej potencjalnych przeciwników, zwłaszcza na Pacyfiku. Według klasyfikacji rosyjskiej, były to krążowniki I rangi. Zbudowano trzy okręty tego typu, w Petersburgu ("Diana" i "Pałłada" w stoczni Galiernyj Ostrowok, a "Aurora" w Nowym Admiraltiejstwie). Otrzymały one nazwy bogiń z mitologii greckiej i rzymskiej: Diany, Pallas Ateny i Aurory.

Uwaga: daty w kalendarzu juliańskim

Nazwa	Położenie stępki	Wodowanie	Wejście do służby
"Diana" ("Диана")	lipiec 1896 (oficjalnie 23 maja 1897)	14 sierpnia 1899	1902
"Pałłada" ("Паллада")	lipiec 1896 (oficjalnie 23 maja 1897)	30 września 1899	grudzień 1902
"Aurora" ("Аврора")	7 września 1896 (oficjalnie 23 maja 1897)	11 maja 1900	18 września 1903

Krążowniki typu Diana nie były oceniane jako udany typ. W porównaniu z innymi dużymi krążownikami pancernopokładowymi zamówionymi przez Rosję za granicą z przeznaczeniem dla służby na Oceanie Spokojnym ("Wariag", "Askold", "Bogatyr"), okręty typu Diana miały za słabe uzbrojenie jak na swoją wielkość oraz zbyt niską prędkość, na skutek nieoptymalnych linii teoretycznych kadłuba i stosunkowo słabych maszyn. Stanowiące większość artylerii działa 75 mm były mało skuteczne przeciw większym okrętom. Przy tym, na skutek przeciągnięcia się budowy okrętów, weszły one do służby równocześnie z wymienionymi nowocześniejszymi jednostkami. Ocenia się jednak, że sama koncepcja dużych krążowników pancernopokładowych była chybiona z powodu ich niewielkiej odporności, a doświadczenia wojny rosyjsko-japońskiej wykazały znacznie większą przydatność niewiele większych i droższych krążowników pancernych. Z kolei japońskie krążowniki pancernopokładowe były na ogół mniejsze i szybsze, a przy tym lepiej uzbrojone od typu Diana. Uzbrojenie okrętów typu Diana zostało wzmocnione dopiero przed I wojną światową.

[edytuj] Służba

Wszystkie trzy okręty służyły w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905. W chwili wybuchu wojny, "Diana" i "Pałłada" znajdowały się w bazie Port Artur i następnie uczestniczyły w jego obronie oraz bitwie na Morzu Żółtym, po której "Diana" została internowana w Sajgonie. "Pałłada" została zatopiona 20 grudnia 1904 w Port Artur przez japońską artylerię, po czym została podniesiona przez Japończyków i była używana w japońskiej flocie jako okręt szkolny pod nazwą "Tsugaru" do 1922.

"Diana" w 1906 wróciła na Bałtyk, gdzie była używana przez Rosjan. W latach 1915-1916 podczas remontu została przebrojona w 10 dział 130 mm. Po rewolucji, używana przez władzę radziecką. Od maja 1918 w rezerwie w Kronsztadzie, w 1922 złomowana.

"Aurora" wzięła udział w bitwie pod Cuszimą 27-28 maja 1905, w której zdołała uniknąć zniszczenia, po czym została internowana w Manili. W 1906 wróciła na Bałtyk. W 1917 roku "Aurora" wzięła znany udział w komunistycznej rewolucji październikowej. Obecnie jest zachowana (w znacznym stopniu zrekonstruowana) jako okręt-muzeum w Petersburgu.

[edytuj] Dane techniczne:

• wyporność - 6897 ton
• wymiary: długość/ szerokość / zanurzenie: 126,8 / 16,8 / 6,6 m
• siłownia: 24 kotły parowe, opalane węglem; 3 maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe; moc: 11900 - 13100 KM
• prędkość maksymalna: 19 węzłów
• zasięg: 3700 Mm przy prędkości 10 w.
• załoga: 559 ludzi (później zwiększona)

• uzbrojenie od 1902
  • 8 dział kalibru 152 mm L/45
  • 24 działa 75 mm
  • 8 dział 37 mm
  • 3 stałe wyrzutnie torpedowe kaliber 381 mm

• uzbrojenie od 1909 ("Aurora") / 1913 ("Diana")
  • 10 dział kalibru 152 mm
  • 20 dział 75 mm
  • 2 działa 37 mm
  • 3 stałe wyrzutnie torpedowe kaliber 381 mm

• uzbrojenie "Aurory" od 1915
  • 14 dział kalibru 152 mm
  • 4 działa 75 mm przeciwlotnicze
  • 3 stałe wyrzutnie torpedowe kaliber 381 mm

• pancerz:
  • pokład pancerny grubości 38 mm (poziomy) - 63 mm (skosy).
  • wieża dowodzenia - 51 - 152 mm
  • masa opancerzenia - 707 t