Johann Joachim Winckelmann
Z Wikipedii
Johann Joachim Winckelmann (9 grudnia 1717 - 8 czerwca, 1768), niemiecki archeolog i historyk sztuki.
[edytuj] Życiorys
Urodził się w Stendhal, w 1738 rozpoczął studia teologiczne w Halle. Szybko jednak zmienił przedmiot swoich zainteresowań, oddając się studiom nad grecką sztuką i literaturą. Rozpoczął także studia medyczne na uniwersytecie w Jenie.
W 1748 został bibliotekrzem Heinricha Bünaua, dla którego zbierał materiały do pisania historii Świętego Cesarstwa. W 1754 zauroczony kulturą starożytnego Rzymu, przeszedł na katolicyzm i został bibliotekarzem kardynała Passionei.
W 1750 opublikował Gedanken über die Nachahmung der griechischen Werke in Malerei und Bildhauerkunst (Myśli nad naśladownictwem dzieł greckich w malarstwie i rzeźbie). Król Polski August III Sas docenił przełomowe znaczenie tej pracy i przyznał mu pensję 200 talarów, tak, że Winckelmann mógł kontynuować swoje badania w Rzymie. W 1755 został bibliotekarzem kardynała Archinto. W 1763 kustoszem zbiorów antycznych u kardynała Albaniego.
W 1762 wydał Anmerkungen über die Baukunst der Alten (Uwagi o architekturze u starożytnych), zawierające opis świątyń w Paestum. W 1758 i 1762 odwiedził Neapol, efektem tej wizyty było napisanie Sendschreiben von den herculanischen Entdeckungen (1762) i Nachricht von den neuesten herculanischen Entdeckungen (1764) - dzieł które udostępniły opinii europejskiej informacje o zabytkach odkrytych w Pompejach i Herculanum.
W 1764 napisał dzieło swojego życia i jeden z najważniejszych utworów w dziejach historii sztuki światowej Geschichte der Kunst des Alterthums (polski przekład pióra Stanisława Kostki Potockiego O sztuce u dawnych, czyli Winkelman polski 1815). W pracy tej dowodził, że szczytem sztuki jest osiągnięcie piękna, co może dokonać tylko artysta, który sam sobie narzuci rygorystycznie przestrzeganą koncepcję dzieła z Edle Einfalt und stille Größe (szlachetną prostotą i spokojną wielkością). Tak narodził się klasycyzm.
W 1768 Winckelmann pojechał do Wiednia, gdzie został uhonorowany przez cesarzową Marię Teresę. 8 czerwca został zamordowany w Trieście przez swojego kochanka Francesco Arcangeliego.
