BRM-1

Z Wikipedii

BRM-1
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Trakcja	gąsienicowa
Typ	bojowy wóz rozpoznawczy
Załoga	6 osób
Wyprodukowano	ok. 2000 egz.
Dane techniczne
Silnik	UTD20
Moc	300 KM
Transmisja	mechaniczna
Moc jedn.	22,5 KM/T
Wymiary
Długość maksymalna	6760 mm
Szerokość	2940 mm
Wysokość	1920 mm
Wysokość maksymalna	2600 mm (ze stacją PSNR w położeniu roboczym)
Prześwit	370 mm
Masa
Masa bojowa	13,3 T
Pojemność zbiorników paliwa	462 dm³
Opancerzenie
Typ pancerza	stalowy
Osiągi
Prędkości maksymalne
Na drodze	50 - 55 (średnia) km/h
W terenie	40 - 45 (średnia) km/h
W wodzie	7 (średnia) km/h
Zdolność pokonywania przeszkód
Brody bez przygotowania	pływający
Rowy	2,7 m
Ściany pionowe	0,7 m
Stoki o nachyleniu do	35 %
Zasięg	550-600 km (droda) 380 km (teren) km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Artyleryjskie	73 mm 2A28 Grom
Strzeleckie	7,62 mm PKT
Rakietowe	9M14 Malutka
Użytkownicy
ZSRR, Federacja Rosyjska, Polska, Czechosłowacja, NRD

BRM-1 - radziecki bojowy wóz rozpoznawczy wprowadzony do uzbrojenia na początku lat 70, XX wieku. W wersji BRM-1K podstawowy bwr Armii Radzieckiej, a później rosyjskiej. Znajduje się także na uzbrojeniu Wojska Polskiego pod oznaczeniem BWR-1D.

[edytuj] Historia

Pod koniec lat lat 60. XX wieku podstawowymi pojazdami pododdziałów rozpoznawczych Armii radzieckiej były transportery opancerzone BTR-40, opancerzone samochody rozpoznawcze BRDM-1 i czołgi lekkie PT-76. Wozy te nie posiadały żadnego specjalistycznego wyposażenia rozpoznawczego, a typowym sposobem wykonywania przez nie zadań było tzw. rozpoznanie walką.

Pojawienie się pod koniec lat 60. nowych środków obserwacji i rozpoznania (radary, dalmierze laserowe, noktowizory) sprawiło że konieczne stało się opracowanie nowego wozu bojowego mogącego przenosić tego rodzaju wyposażenie specjalistyczne. W ZSRR postanowiono w tym celu wykorzystać podwozie bwp BMP-1. Na przełomie lat 60. i 70. w biurze projektowym Czelabińskiej fabryki Traktorów rozpoczęto projektowanie nowego pojazdu. Dość szybko prace projektowe przeniesiono do Kurgańskich Zakładów Mechanicznych w których produkowany był BMP-1.

Na początku lat 70. do uzbrojenia wprowadzono BRM-1. Nowy pojazd od BMP-1 odróżniał się głównie znacznie większą, dwuosobową wieżą. W wieży znajdowała się podobnie jak w przypadku BMP-1 armata 2A28 kalibru 73 mm sprzężona z karabinem maszynowym PKT. Większość wozów była pozbawiona wyrzutni ppk.

Załoga BRM-1 składała się z sześciu osób. W przedziale kierowania miejsca zajmowali kierowca i operator aparatury nawigacyjnej TNA-1, w wieży dowódca i działonowy, w przedziale tylnym 2 zwiadowców. Dowódca posiadał przyrząd obserwacyjny z dalmierzem laserowym DKRM-1. Wzbogacono znacznie wyposażenie radiowe. Oprócz standardowej radiostacji R-123M, pojazd wyposażony był radiostację krótkofalową R-130 i przenośną UKF R-148.

BRM-1 był prawdopodobnie konstrukcją przejściową, prawdopodobnie wprowadzoną do uzbrojenia przejściowo, do momentu opracowania docelowej wersji. Takim pojazdem stał się wprowadzony do uzbrojenia w 1972 roku pojazd ten w fazie projektowania nazywany Obiekt 676. Nowy wóz zaczęto produkować w 1973 roku. Egzemplarze seryjne nosiły nazwę BWR-1K (K w nazwie było skrótem od komandirskaja). Nowe wozy pełniły początkowo funkcję wozów dowódczych w pododdziałach rozpoznawczych, później stare BRM-1 wycofano lub zmodernizowano do wersji BRM-1K. Nowe wozy miały powiększoną wieżę w której zamocowano stację radiolokacyjną PSNR-5K. Montaż radaru i innego nowego wyposażenia spowodował zubożenie uzbrojenia. Wszystkie BRM-1K nie posiadają wyrzutni ppk, i mają zmniejszony zapas amunicji do innego uzbrojenia. Było to możliwe ponieważ zakładano że BRM-1K będą działały w mieszanym ugrupowaniu z BMP-1 które zapewnią im osłonę. Same BRM-1K miały w miarę możliwości unikać walki.

Władze Związku Radzieckiego długo nie wyrażały zgody na eksport BWR-1K do innych państw Układu Warszawskiego. Dopiero w drugiej połowie lat 80. zezwolono na sprzedaż dla armii polskiej, czechosłowackiej i wschodnioniemieckiej. Dostawy dla Wojska Polskiego (22 sztuki) i Czechosłowackiej Armii ludowej (15 sztuk) rozpoczęły się w 1987 roku. 12 wozów przeznaczonych dla Narodowej Armii Ludowej NRD dostarczono po 1988 roku.

W Wojsku Polskim BRM-1K otrzymał oznaczenie BWR-1D (bojowy wóz rozpoznawczy-1 dowódczy). Otrzymane wozy weszły do wyposażenia batalionów rozpoznawczych dywizji zmechanizowanych Pomorskiego i Śląskiego Okręgu Wojskowego.

Do końca lat 80. wyprodukowano ok. 2000 sztuk BRM-1K. Później rozpoczęto produkcję BRM-3 Ryś ale zamówiono ich niewiele i BRM-1K nadal pozostaje podstawowym bwr armii rosyjskiej. W Wojsku Polskim używany jest obok BRM-1K inny bwr - czeski BPzV (polskie oznaczenie BWR-1S).

[edytuj] Opis

BRM-1 jest pływającym opancerzonym, gąsienicowym wozem bojowym, wyposażonym w specjalistyczne środki przeznaczone do prowadzenia rozpoznania.

Załogę BRM-1 tworzy dowódca, działonowy, kierowca, operator aparatury nawigacyjnej, zwiadowca-saper i zwiadowca-chemik. Kierowca i operator aparatury nawigacyjnej zajmują miejsce w przedziale kierowania (jeden za drugim), działonowy i dowódca w wieży, a zwiadowcy w tylnej części pojazdu.

Kadłub BRM-1 tworzy sztywną skrzynię zespawaną ze stalowych blach o grubości 6 - 26 mm. Część przednią tworzą dwie pochylone płyty pancerne zapewniające bezpieczeństwo przed ostrzałem pociskami pełnokalibrowymi o kalibrze do 25 mm. Boczne płyty pancerza chronią przed ostrzałem pociskami kalibru 7,62 mm i odłamkami.

W przedniej części kadłuba znajdują się przedziały kierowania i napędowy z silnikiem UTD-20. W środkowej przedział bojowy z wieżą, a w tylnej przedział desantu.

W przedziale napędowym umieszczony jest silnik i układ przeniesienia mocy. Napęd BRM-1 stanowi 6-cylindrowy, czterosuwowy, wysokoprężny, niedoładowany, chłodzony cieczą silnik UTD-20. Jest on zbudowany w układzie V i posiada pojemność 15 800 cm3. Moc przy 2600 obr/min wynosi 300 KM. Moc z silnika na koła napędowe jest przenoszona przy pomocy sterowanego mechanicznie i hydraulicznie mechanicznego układu przeniesienia mocy. Mechanizm przenoszenia mocy umożliwia ruch wozu do tyłu, hamowanie oraz skręcanie. Skrzynia biegów pięciobiegowa (pięć biegów do przodu + wsteczny). Łączny zapas paliwa wynosi 462 dm3.

BRM-1 posiada zawieszenie niezależne na wałkach skrętnych. Każde z 12 kół jezdnych jest połączone za pomocą wahacza z wałkiem skrętnym. Wahacze pierwszej i ostatniej pary kół nośnych są dodatkowo zamocowane do teleskopowych amortyzatorów hydraulicznych dwustronnego działania. Napęd z silnika jest przekazywany na znajdujące się w przedniej części pojazdu koła napędowe. Z tyłu pojazdu znajdują się koła napinające. Pojazd posiada dwie gąsienice, każda składa się z 84 ogniw.

W przedziale kierowania stanowiska mają kierowca i operator aparatury nawigacyjnej. Kierowca obserwuje teren przed wozem za pomocą czterech peryskopów TNPO-170A umieszczonych wokół włazu i zapewniających obserwację w sektorze 197°. Środkowy peryskop może być zamieniony na peryskop podnoszony TNPO-350B zapewniający obserwację przy podniesionym falochronie, lub peryskop nocny TWNE-1PA (lub TWNO-2) o polu widzenia 35° zapewniający obserwację na odległość 60-100 m. Użycie peryskopu nocnego wymaga oświetlenia terenu przed bwr reflektorem podczerwieni PG-125.

Operator aparatury nawigacyjnej dysponuje peryskopem TNPK-250A o powiększeniu 8x i polu widzenia 35°, dzięki możliwości częściowego obrotu uzyskano pole widzenia 135°. Operator obsługuje aparaturę nawigacyjną TNA-1 Kwadrat (lub nowszą TNA-3).

W środkowej części pojazdu znajduje się przedział bojowy z wieżą obrotową. Wieża pancerna ma kształt stożka ściętego. W wieży znajduje się zasadnicze uzbrojenie wozu: 73 mm armata 2A28 Grom i sprzężony z nią karabin maszynowy PKT. Uzbrojenie nie jest stabilizowane. Na bokach wieży zamocowane są 2 trzylufowe granatów dymnych 902W Tucza. W tylnej części wieży w specjalnym przedziale znajduje się stacja radiolokacyjna pola walki PSNR-5K. Wewnątrz wieży znajduję się stanowiska działonowego i dowódcy. Dowódca obsługuje przyrząd obserwacyjny DKRM-1.

Armata 2A28 jest ładowana ręcznie. Zapas amunicji to dwadzieścia naboi. Stosowane są naboje PG-15W (przeciwpancerne) i OG-15W (odłamkowe). Zapas amunicji go km PKT wynosi 2000 sztuk.

Do celowania służy działonowemu dzienno-nocny celownik 1PN22M2, a obserwację poza polem widzenia celownika zapewniają peryskopy TNPO-170A. Dowódca dysponuje dzienno-nocnym przyrządem obserwacyjnym z rubinowym dalmierzem laserowym DKRM-1 (1D8). Zapewnia on obserwację i pomiar odległości w zakresie 300 do 8000 m (w nocy do 400 m). Pole widzenia DKRZ-1 wynosi 8°, powiększenie dzienne 10x, nocne 3,5x, kąt obserwacji w pionie od -10,2 do 20,4°. W poziomie dzięki zamocowaniu DKRM-1 do obrotowego włazu dowódcy kąt obserwacji jest równy 360°. Kanał nocny DKRM-1 oparty jest o wzmacniacz światła szczątkowego I generacji. Dodatkowo dowódca dysponuje dwoma peryskopami TNPO-170A zamocowanymi także na pokrywie włazu po obu stronach DKRM-1. Łączny kąt widzenia uzyskiwany dzięki tym trzem przyrządom (bez obrotu pokrywy) wynosi 134°.

Podstawowym urządzeniem rozpoznawczym BRM-1K jest radiolokacyjna stacja obserwacji pola walki PSNR-5K (1RL-133-I). Dzięki niej możliwa jest obserwacja pojazdów o prędkości 2-110 km/h z odległości do 15 km i grup żołnierzy z odległości do 6 km. Urządzenie nadawczo odbiorcze stacji PSNR-5K może być odłączane od wieży i montowane w maksymalnej odległości 25 m (odległość limitowana długością kabli łączących antenę z aparaturą zamontowaną w wieży).

W skład wyposażenia rozpoznawczego wchodzą także urządzenia przenośne przewożone wewnątrz wozu. Są to między innymi radiotechniczne urządzenie rozpoznania środków radiolokacyjnych ERRS-1, lornetka termowizyjna, wykrywacz min IMP-1, przyrząd rozpoznania skażeń WPChR. ERRS-1 umożliwia wykrycie i identyfikację stacji radiolokacyjnych z odległości do 60 km.

BRM-1 jest wyposażony w radiostacje R-130MT, R-123M oraz przenośną plecakową R-148. Radiostacja krótkofalowa R-130MT posiada zasięg maksymalny podczas ruchu pojazdu 50 km. W czasie postoju dzięki rozstawieniu teleskopowego masztu zasięg można zwiększyć do 350 km. R-123M jest standardowym środkiem łączności pomiędzy pojazdami pancernymi i ma zasięg 20-40 km. Radiostacja R-148 zapewnia łączność pomiędzy zwiadowcami operującymi poza wozem, a wozem zwiadowczym.

[edytuj] Bibliografia

• Juliusz S. Tym, Andrzej Kiński, Bojowe Wozy Rozpoznawcze BWR-1D/BRM-1K cz.I, Nowa Technika Wojskowa 1/01. ISSN 1230-1655

Radzieckie i rosyjskie pojazdy wojskowe z okresu po 1945 roku.
Czołgi
PT-76 | IS-4 | T-10 | T-54 | T-55 | T-62 | T-64 | T-72 | T-80 | T-90
Działa samobieżne
SU-122-54 | ZSU-23-4 | ZSU-57-2 | ASU-57 | ASU-85 | 2S1 | 2S3 | 2S4 | 2S5 | 2S7 | 2S9 | 2S19 | 2S23
Transportery opancerzone	Bojowe wozy piechoty
BTR-40 | BTR-50 | BTR-60 | BTR-70 | BTR-80 | BTR-152 | BTR-D	BMP-1 | BMP-2 | BMP-3 | BMD-1 | BMD-2 | BMD-3
Pojazdy rozpoznawcze	Ciagniki artyleryjskie i inne pojazdy
BRDM-1 | BRDM-2 | BRM-1 | BRM-3	ATS | BAW | MTLB | PTS-M | GAZ-69 | UAZ-469
Pojazdy prototypowe i doświadczalne