Willem II der Nederlanden
| 1792-1849 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning der Nederlanden | ||||||
|
||||||
| Groothertog van Luxemburg | ||||||
|
||||||
|
Willem Frederik George Lodewijk (Den Haag, 6 december 1792 – Tilburg, 17 maart 1849), Prins van Oranje-Nassau, was van 1840 tot 1849 Koning der Nederlanden, Groothertog van Luxemburg en Hertog van Limburg. Bekende bijnamen zijn de Held van Waterloo en Slender Billy.
Inhoud |
[bewerk] Eerste levensjaren
Willem (roepnaam "Guillot") werd geboren in Den Haag als zoon van de latere koning Willem I en Wilhelmina van Pruisen. Na de vlucht van zijn grootvader stadhouder Willem V en de uitroeping van de Bataafse Republiek, trokken zijn ouders naar Engeland en daarna naar Duitsland.
Zijn jeugd bracht Willem door aan het hof van de koning van Pruisen waar hij een militaire opleiding kreeg en diende in het Pruisische leger. Hij ging naar Spanje om daar onder Wellington het Engelse leger te dienen in de strijd tegen de Fransen. Hij keerde terug naar Nederland in 1813 toen zijn vader ging regeren. In 1815 werd hij troonopvolger en nam dienst in het leger toen Napoleon ontsnapte. Hij vocht als Nederlands bevelhebber tijdens de Slag bij Waterloo waar hij als held van terugkwam.
Hij was van december 1813 tot mei 1814 verloofd met de Britse kroonprinses Charlotte Augusta, dochter van de latere koning George IV. Zij verbrak de verloving echter en huwde later Leopold van Saksen-Coburg-Saalfeld, de latere koning Leopold I der Belgen.
Willem trad in februari 1816 in het huwelijk met Anna Paulowna, dochter van Paul I van Rusland. Uit dit huwelijk werden vijf kinderen geboren:
- Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk (17 februari 1817 – 23 november 1890), de latere Willem III
- Willem Alexander Frederik Constantijn Nicolaas Michiel (2 augustus 1818 – 20 februari 1848)
- Willem Frederik Hendrik (13 juni 1820 – 13 januari 1879) de Zeevaarder
- Willem Alexander Frederik Ernst Casimir (21 mei 1822 – 22 oktober 1822)
- Wilhelmine Marie Sophie Louise (8 april 1824 – 23 maart 1897), de latere echtgenote van Karel Alexander van Saksen-Weimar-Eisenach
Daarnaast verwekte Willem mogelijk nog drie onwettige kinderen bij twee vrouwen namelijk Willem en Marianna der Nederlanden en Wilhelmus van Dijck.
[bewerk] Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
Na de hereniging van de Nederlanden werd hij o.a. minister van defensie van zijn vader. Hij verbleef echter meestal in de Zuidelijke Nederlanden in Brussel, ook in de halve jaren dat regering zetelde in Den Haag (er was immers een beurtrol voor Brussel en Den Haag). Daar kwam hij in 1816 in contact met Franse revolutionairen die de Bourbonmonarchie wilden afzetten en een burgerlijk bestuur wilden invoeren, en Zuid-Nederland bij Frankrijk voegen. Willem werd de kandidaat van deze rattachisten om Lodewijk XVIII op te volgen. Willems zwager, tsaar Alexander I, kwam echter via zijn zuster dit plan te weten en lichtte koning Willem I in. Die was razend, en vader en zoon leefden in onmin.
Willem II had zijn les niet geleerd. In 1820 ontdekte de Franse regering weer een complot tegen Lodewijk XVIII, waar Willem een rol in speelde. Met diplomatieke heksentoeren kon Willem I een rel vermijden.
[bewerk] Belgische Revolutie
Willem hield zich koest, maar de relatie met zijn vader werd er niet beter op. Toen in 1830 de Bourbonmonarchie viel en Karel X werd vervangen door de burgerkoning Lodewijk Filips, voelde Willem zich gepasseerd. Franse agenten organiseerden echter relletjes in augustus, en toen Willem I troepen stuurde naar Brussel om de orde te herstellen, zette hij daar zijn zoon Willem van aan het hoofd. Die kwam echter weer onder invloed van de rattachisten en uiteindelijk zorgde een reeks van gebeurtenissen dat Willem op 16 oktober 1830 de onafhankelijkheid van België uitriep (nadat het Voorlopig Bewind reeds op 4 oktober had verklaard dat dit zou gebeuren), en hij splitste het leger in noordelijke en zuidelijke regimenten, waarbij de noordelijke zich moesten terug trekken tot boven de Rijn.
In de chaos die op dit machtsvacuüm volgde, grepen Luikse en Franse milities de macht in de rest van België. Sommige "zuidelijke" bevelhebbers bleven trouw aan Willem I, zoals generaal Wilmars van het garnizoen van Luxemburg, en kolonel Dibbets in Maastricht. Ook de bevelhebber van Namen, generaal Jozef van Geen, bleef trouw, maar trok zich terug naar Antwerpen en later naar Tilburg en Eindhoven. Kolonel Ledel bleef ook trouw aan Willem I en verdedigde Zeeuws-Vlaanderen.
Toen generaal David Hendrik Chassé Antwerpen bombardeerde na een schending van het staakt-het-vuren door de revolutionairen, verklaarde het Voorlopig Bewind als wraak Willem II en alle Oranje-Nassaus voor eeuwig vervallen van de troon. Willem II trok zich uiteindelijk terug en zijn vader aanvaardde in 1839 de onafhankelijkheid.
[bewerk] Willem II
Op 7 oktober 1840 besteeg hij de troon als Willem II. Onder Willem II is de macht van de vorst flink ingeperkt. De revoluties van 1848 en 1849, waarin Lodewijk Filips van Frankrijk werd afgezet en anderen met geweld tot concessies werden gedwongen deed hem vrezen voor zijn eigen troon. De koning verklaarde tegenover zijn ministers dat hij in één nacht van conservatief tot liberaal geworden was. Deze zet heeft hem heel populair gemaakt bij het volk, al was het vooral de verdienste van de liberaal Thorbecke, die de nieuwe grondwet bijna volledig zelf had geschreven.
| Voorganger: Willem I |
Prins van Oranje | Opvolger: Willem (III) |
