Stigmata
Stigmata is een uit het Grieks afkomstig woord; van στιγμα, wat "(brand-)merk" betekent. Een andere betekenis is "schandvlek". In beide betekenissen komt het woord stigma in onze taal voor. De meervoudsvorm is stigmata. Dit artikel handelt over de religieuze betekenis. Zie stigma voor de algemene betekenis.
Stigmata zijn wonden die, volgens de Bijbel, werden toegebracht op het lichaam van Jezus tijdens zijn kruisiging. De term wordt gebruikt voor het omschrijven van de intense bloedingen uit de palmen van Jezus' handen en voeten toen hij aan het kruis werd genageld. Er zijn vele meldingen van gevallen waarbij mensen precies dezelfde wonden kregen, maar de oorzaak hiervan blijft discutabel. Sommigen denken dat gevallen van stigmata duiden op een wonder, terwijl anderen menen dat het oplichterij betreft. Het krijgen van de stigmata wordt stigmatisatie genoemd.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Door de eeuwen hebben zich meer dan 500 gevallen van stigmata voorgedaan, waarbij de getroffenen dezelfde wonden vertoonden als Jezus. Het eerste bekende geval deed zich voor in het jaar 1222 bij Stephen Langton uit Engeland. Franciscus van Assisi kreeg de wonden voor het eerst in 1224 in La Verna in Italië. De bekendste vorm van het verschijnsel deed zich voor bij Pater Pio (1887-1968). Recentelijk zou zich ook een stigmatisatie hebben voorgedaan bij Broeder Roque (1968-1996), een Colombiaans lid van The Sons Of The Sons Of The Mother Of God uit Villavicencio (Colombia) en Lilian Bernas uit Canada die beweert zijn eerste stigmata in 1992 te hebben meegemaakt.
[bewerk] Scepticisme
Er zijn in de geschiedenis gevallen bekend van stigmatisten die de wonden op zichzelf hadden toegebracht. Zo gaf Magdalena de la Cruz (1487-1560) toe dat zij iedereen in de maling had genomen.
Deze vorm van zelfverminking wordt in verband gebracht met hersenafwijkingen. Sommigen die een stigmatisatie nabootsen lijden aan het Münchhausensyndroom (een intense roep naar aandacht). Mensen die lijden aan Münchhausen pijnigen zichzelf of simuleren een ziekte in de hoop in het ziekenhuis te geraken, waardoor ze worden voorzien van aandacht en zorg.
Anderen bootsen de stigmata na in de wetenschap dat sommigen met deze aandoening heilig zijn verklaard door de Paus. Op die manier pogen ze erkenning te vergaren.
Een nagebootste stigmatisatie geneest op natuurlijke wijze.
[bewerk] Verklaring
In zijn artikel Hospitality and Pain behandelt de Christelijke theoloog Ivan Illich het fenomeen stigmata. Hij beschrijft een ontstaan van (echte) stigmata als volgt: "Compassie met Christus... het geloof is zo sterk en diep ingeworteld dat de gelovige de intense pijn van de kruisiging zelf ervaart". Zijn verklaring houdt in dat een stigmatisatie zich voordoet bij iemand die exceptioneel sterk gelooft en een immense drang heeft zich te identificeren met het lijden van Christus.
[bewerk] Moderne cultuur
De stigmata worden regelmatig gebruikt in films:
- Agnes of God (1985), met Meg Tilly en Jane Fonda
- Stigmata (1999), met Patricia Arquette en Gabriel Byrne
- The Butterfly Effect, het personage Evan simuleert een stigmatisatie om hulp te krijgen van zijn religieuze celgenoot
- The Exorcism Of Emily Rose, de hoofdpersoon krijgt de stigmata
Ook in enkele televisieseries kwamen stigmata voor:
- The X-Files aflevering "Revelations" (aflevering 3.11, uitgezonden in 1995). Een jonge jongen, gespeeld door Kevin Zegers, krijgt stigmata
- In de serie Chrono Crusade ontwikkelt Rosette Christopher de stigmata
- In een aflevering van Picket Fences is Adam Wylie gezegend met de stigmata en de gave om mensen miraculeus te genezen
- Een aflevering van Nip/Tuck bevat een vrouw die beweert aan stigmata te lijden.
