Sneeuwhaas
| Sneeuwhaas IUCN-status: Veilig |
|||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Schotse sneeuwhaas (Lepus timidus scoticus) |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Lepus timidus Linnaeus, 1758 |
De sneeuwhaas (Lepus timidus) is een zoogdier uit de familie van de hazen en konijnen (Leporidae).
[bewerk] Kenmerken
De sneeuwhaas is kleiner en zwaarder van bouw dan de Europese haas. Tevens hebben ze kortere oorschelpen en poten en is de bovenzijde van de staart niet zwartgekleurd. Het dier heeft een zomer- en wintervacht: 's zomers zijn ze grijzig bruin en 's winters (geheel of gedeeltelijk) wit van kleur. De staart van de sneeuwhaas is geheel wit, zowel in de zomer als de winter. De oorpunten zijn daarentegen het gehele jaar door zwart.
De wintervacht is afhankelijk van de regio: in Ierland wordt de sneeuwhaas niet compleet wit, omdat daar 's winters meestal geen pak sneeuw ligt. Omgekeerd houden sneeuwhazen in het hoge noorden het gehele jaar de wintervacht. De rui van zomervacht naar wintervacht is over het algemeen van mid-oktober tot december, de rui van winter- naar zomervacht is meestal tussen mid-februari en eind-mei. In de rui van winter- naar zomervacht wordt meestal eerst de kop bruin.
Het dier is tussen de 457 en 610 millimeter lang, de staart is 4 tot 8 centimeter lang. Hij weegt tussen de 2000 en 5800 gram. Vrouwtjes zijn 13% zwaarder dan mannetjes.
[bewerk] Gedrag
De sneeuwhaas is voornamelijk 's nachts en in de schemering actief. Bij sneeuwval is hij ook overdag actief. Tijdens de paartijd laat hij zich vaker overdag zien. Het is over het algemeen een solitaire soort. Soms eet hij in grote groepen van tot wel zeventig dieren, bijvoorbeeld in plekken met een hoge voedselkwaliteit.
De sneeuwhaas graaft (anders dan de meeste echte hazen) soms een hol, bijvoorbeeld als schuilplaats tegen de kou. Ook betrekken ze vaak het hol van een konijn. Het hol wordt enkel gebruikt als bescherming tegen weersomstandigheden, bij gevaar vlucht hij weg.
De sneeuwhaas voedt zich met twijgen, knoppen, schors en bessen van verscheidene plantensoorten als berk, jeneverbes, wilg, populier, gaspeldoorn, heide en blauwe bosbes. Zomers eet hij grassen, kruiden, klavers, peulvruchten en soms landbouwgewassen. Ook eet hij zijn eigen keutels (coprofagie).
De paartijd duurt van februari tot augustus. Een vrouwtje krijgt één tot drie worpen per jaar. Na een draagtijd van vijftig dagen worden één tot vijf jongen geboren (maximaal acht). De jongen zijn bij de geboorte volledig behaard en de ogen zijn open. De jongen blijven een week op de plaats waar ze geboren zijn, waarna ze op verkenning uitgaan. Ze keren nog wel terug naar de geboorteplek om te worden gezoogd. Over het algemeen worden de jongen een uur na zonsondergang gezoogd, maar ze kunnen ook vaker worden gezoogd. Het vrouwtje blijft de eerste drie weken, gedurende de zoogtijd dicht bij haar jongen. Bij gevaar waarschuwt zij de jongen met een klikkend geluid. Ze zal haar jongen bij gevaar verdedigen. Door de zeer voedselrijke melk groeien de jongen vrij snel. De jongen zijn het volgende jaar geslachtsrijp.
De sneeuwhaas wordt maximaal negen jaar oud. Belangrijke vijanden zijn de vos en de lynx. De hermelijn vangt veel jongen. De sneeuwhaas kan een snelheid van 64 kilometer per uur bereiken.
[bewerk] Verspreiding
De sneeuwhaas leeft in Noord-Europa en -Azië, van Oost-Polen en geheel Scandinavië tot Oost-Siberië en China, en tevens in geïsoleerde populaties in Schotland, Ierland, de Alpen, de Koerilen en Hokkaido. Hij is geïntroduceerd op de Faeröer, enkele Schotse eilanden en op Spitsbergen, waar hij waarschijnlijk weer is uitgestorven. De sneeuwhaas leeft in heidegebieden, open bosgebieden en grasvelden, zowel in gebergten als op de toendra. In Zuid-Rusland leeft hij ook in rietvelden en op steppen. In afwezigheid van de Europese haas komt hij ook op weilanden en akkers voor. Ze leven voornamelijk tussen de boom- en sneeuwgrens, in de Alpen tot op 1300 meter hoogte.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Lepus timidus op Wikimedia Commons. |
