Rozengracht
De Rozengracht is een straat in de Amsterdamse wijk de Jordaan tussen de Prinsengracht en de Singelgracht. De gracht is genoemd naar de bloem.
Voor de demping in 1895 was het één van de elf in de 17e eeuw aangelegde grachten in deze buurt. Net als bij andere grachten was de slechte hygiënische toestand door het vervuilde water in de 19e eeuw mede reden voor demping. Maar anders dan bij de andere Jordaangrachten was bij de Rozengracht ook aanleg van een brede uitvalsweg naar de nieuwe wijken ten westen van de Singelgracht reden voor de demping. In het verlengde van de Rozengracht werd, ook in 1895, de De Clercqstraat aangelegd terwijl in de richting van de Dam een nieuwe doorbraak werd gerealiseerd, de Raadhuisstraat.
[bewerk] Trams
In 1896 kwam de eerste tram over de nieuwe route te rijden, dit was de paardentramlijn Dam – Bilderdijkstraat, in 1900 verlengd naar de Eerste Constantijn Huijgensstraat. In 1902 werd deze lijn geëlektrificeerd en op normaalspoor gebracht en werd het lijn 3. Twee jaar later kwam de tramlijn Amsterdam – Haarlem – Zandvoort van de ESM over de route Raadhuisstraat – Rozengracht – De Clercqstraat te rijden. Deze lijn was in smalspoor (1000 mm) uitgevoerd, terwijl de Amsterdamse tram op normaalspoor rijdt. Daarom was er van 1904 tot de opheffing van de Blauwe Tram naar Zandvoort in 1957 een drierailig traject tussen de Spuistraat en de Krommerdt. Op de Rozengracht werd de derde rail bij spoorvernieuwing in 1973 verwijderd.
Behalve tramlijn 3, verschenen ook andere tramlijnen op de Rozengracht: lijn 14 in 1910, lijn 17 in 1913 en lijn 13 in 1921. Daarentegen verdween lijn 3 hier in 1929, toen deze werd verlegd naar het Frederik Hendrikplantsoen. Lijn 14 verdween hier in 1942 en lijn 17 in 1956. Na de opheffing van de Blauwe Tram in 1957 bleef alleen lijn 13 hier over. Vanaf 1962 verscheen lijn 17 weer (tot 1971 met spitslijn 27) en in 1982 was ook lijn 14 weer op de Rozengracht aan te treffen. In recente jaren hebben de lijnen 6 en 20 nog korte tijd over deze route gereden.
[bewerk] Rembrandt
De beroemde schilder Rembrandt van Rijn bracht zijn laatste dertien levensjaren door aan de Rozengracht, van 1656 tot 1669, in een huisje nabij de Lijnbaansgracht, waar hij stierf op 4 oktober 1669.
