Romeinse crisis van de 3e eeuw
De Romeinse crisis van de 3e eeuw is een onrustige periode tijdens het Romeinse keizerrijk van 235 tot 268, die gekenmerkt wordt door burgeroorlogen en een groot aantal keizers, voor een groot deel commandanten die door hun opstandige legioenen tot keizer werden uitgeroepen, de zogenaamde soldatenkeizers. Vanaf 260 vallen ook delen van het keizerrijk onder het gezag van opstandige keizers, zie Separatistische keizerrijken.
De belangrijkste keizers, medekeizers, keizerinnen en kroonprinsen uit deze tijd zijn:
- Maximinus I 'de Thraciër' 235-238
- Gordianus I 238 & Gordianus II 238
- Pupienus 238 & Balbinus 238
- Caesar (adoptief) Gordianus III 238
- Gordianus III 238-244
- Augusta (echtgenote): Tranquillina 241-244
- Philippus de Arabier 244-249
- Augusta (echtgenote): Otacilia Severa 244-249
- Caesar (zoon) Philippus II 244-247
- medekeizer (zoon) Philippus II 247-249
- Trajanus Decius 249-251
- Augusta (echtgenote): Herennia Etruscilla 249-253(?)
- Caesar (zoon): Herennius Etruscus 250-251
- Caesar (zoon): Hostilianus 250-251
- medekeizer Herennius Etruscus 251
- Trebonianus Gallus 251-253
- medekeizer Hostilianus 251
- Caesar (zoon): Volusianus 251
- medekeizer Volusianus 251-253
- Aemilianus 253
- Augusta (echtgenote): Cornelia Supera 253
- Valerianus I 253-260
- Gallienus (253)/260-268
Note bene: bovenstaande lijst is vereenvoudigd. Een aantal obscuurdere keizers of usurpators zijn voor de overzichtelijkheid niet in bovenstaande lijst opgenomen:
- Sabinianus (240)
- Silbannacus (ca. 248)
- Sponsianus (ca. 248)
- Pacatianus (ca. 248-249)
- Jotapianus (ca. 248-249)
- Priscus (249)
- Uranius Antoninus (253-254)
- Macrianus Minor & Quietus (260-261)
- Ingenuus (260)
- Regalianus (260)
- keizerin Dryantilla (260)
| Severische huis (193-235) | Crisis van de 3de eeuw (235-268) | Herstel |
Keizers van Rome | Romeinse rijk |
