Rein Welschen

Reinier Wilhelmus (Rein) Welschen (Breda, 1941) is een Nederlands bestuurder, bioloog van opleiding, en lid van de PvdA. Hij was vanaf 1978 tot 2004 werkzaam in het openbaar bestuur, onder meer van 1992 tot 2003 als burgemeester van Eindhoven.

Inhoud 1 Afkomst 2 Opleiding, onderzoeker en docent 3 Bestuurlijke loopbaan 3.1 Burgemeester van Eindhoven 3.2 Landelijke bekendheid 4 Externe links 5 Literatuur

[bewerk] Afkomst

Welschen is een telg uit een katholiek Rotterdams geslacht van kleinere en middelgrote ondernemers, waartoe onder meer behoorden Reinier (Rosarius) Welschen O.P. (1877-1941), kerkelijk hoogleraar in de Thomistische wijsbegeerte aan de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam en bijzonder hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Leiden, alsmede de Rotterdamse architect Frans Welschen (1884-1961), die naam maakte bij de totstandkoming van nieuwbouwwijken in vroeg-naoorlogse stadsuitbreidingen [zie desbetreffende lemma's en onderstaande literatuuropgaven].

[bewerk] Opleiding, onderzoeker en docent

Rein Welschen doorliep het gymnasium aan het Onze Lieve Vrouwelyceum te Breda (1959), studeerde biologie aan de Universiteit Utrecht (1965) en promoveerde in de geneeskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (1972), waar hij in 1966 wetenschappelijk (hoofd-)medewerker was geworden bij de medische faculteit, afdeling fysiologie en anatomie. Van 1964 tot 1974 was hij parttime tevens werkzaam in het hoger en middelbaar onderwijs in de vakken biologie, scheikunde, anatomie, embryologie en fysiologie. Hij bezat onmiskenbaar grote gaven als onderzoeker, en in het bijzonder ook als docent.

[bewerk] Bestuurlijke loopbaan

Welschen begon daarna een politieke en bestuurlijke loopbaan in zijn geboortestad. Hij was van 1971 tot 1974 afdelingsvoorzitter en gewestbestuurder van de PvdA en van 1974-1978 gemeenteraadslid. In 1978 ruilde hij zijn wetenschappelijke betrekking en onderwijswerkzaamheden in voor het bestuurlijk ambt van wethouder. Hij werd belast met relatief zware taakportefeuilles, eerst (tot 1982) die van welzijn, van personeel en organisatie, alsmede bedrijven, en daarna (van 1982 tot 1987) die van ruimtelijke ordening, verkeer, volkshuisvesting, stadsvernieuwing, grondbedrijf en openbare werken.

In 1987 werd Welschen gedeputeerde in Noord-Brabant met als portefeuille milieu, natuur en landschap, alsmede kwalitatief en kwantitatief waterbeheer. Ook hier toonde hij zich een zeer kundig en krachtig bestuurder, met een opvallend vermogen om ook aanvankelijke tegenstanders te overtuigen van de noodzaak van soms ingrijpende bestuurlijke maatregelen.

[bewerk] Burgemeester van Eindhoven

Rein Welschen was vanaf 1992 elf jaar burgemeester in Eindhoven.¹ Hij was in die functie de opvolger van zijn partijgenoot Jos van Kemenade, die het burgemeestersambt toen vier jaar had vervuld. Welschen trad aan in een periode dat het economisch tij sterk tegenzat, met onder meer grote problemen bij Philips en DAF, en droeg krachtig bij aan het economisch herstel. Tijdens het burgemeesterschap van Welschen vond ook een calamiteit van geheel andere orde plaats, de Herculesramp. Deze voltrok zich op 15 juli 1996 op Vliegbasis Eindhoven. De ramp met de Belgische C-130 Hercules kostte 34 inzittenden het leven.

Welschen vervulde in deze periode tevens vele nevenfuncties en andere bestuurlijke taken, ook op landelijk niveau. Zo was hij van 1993-1995 lid van het landelijk bestuur van de PvdA en in 1994 voorzitter van de Commissie Modernisering Ouderenzorg (‘Commissie-Welschen’). Andere voorzitterschappen waren onder meer dat van de Interdepartementale Commissie Openbaar Bestuur [ICOB] (1992-2003), van de Interregio Brabant - Limburg - Belgisch Limburg (1997-2002), van het Platform Duurzame Ontwikkeling (1992-1997) en van de commissie Grote Steden Beleid [G21] (1994-2002).

Welschen trad in augustus 2003 terug als burgemeester omdat hij zich niet kon verenigen met het herindelingsbeleid van Den Haag, waarbij Eindhoven de hoognodige uitbreidingsmogelijkheden werden onthouden en waardoor deze gemeente in vergelijking met de drie andere grote steden in Brabant (Tilburg, Breda en 's-Hertogenbosch) relatief achtergesteld werd.²

In 2006 is voor deze bestuurlijke problematiek de vorm gekozen van een een regionaal bestuursorgaan in het zuidoosten van Noord-Brabant, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, afgekort SRE, waarmee deze regio rond Eindhoven en Helmond (zie kaart) als enige in Noord-Brabant de status van een plusregio heeft.

Als burgemeester van Eindhoven werd Rein Welschen opgevolgd door Alexander Sakkers (VVD). Daarna fungeerde Welschen in 2004 nog als tijdelijk burgemeester in de nieuwe fusiegemeente Westland. Hij werd hier opgevolgd door Sjaak van der Tak (CDA).

Kort na zijn afscheid als burgemeester van Eindhoven is er een scoutinggroep naar hem genoemd: Scouting Burgemeester Welschen - Meerhoven.

[bewerk] Landelijke bekendheid

Welschen geldt als een aansprekende, sneldenkende en energieke persoonlijkheid. ³ Hij was spraakmakend en gezaghebbend in elke door hem beklede functie ⁴ en geniet als bestuurder landelijke bekendheid.⁵ Wegens zijn grote verdiensten in vele facetten van het openbaar bestuur in Brabant ontving Welschen bij zijn afscheid in 2003 het ereburgerschap van de provincie. Hij bleef werkzaam in tal van nevenfuncties en voegde daar nog verschillende nieuwe aan toe.

[bewerk] Externe links

• [1] Burgemeester Welschen tijdens een toespraak in 1995
• [2] Burgemeester Welschen legt functie neer
• [3] Ria Kerstens (2005): 'Rein Welschen: Nog altijd op zoek naar verruiming en vernieuwing', in: Tekst & uitleg. Een heldere blik op communicatie
• [4] Dominique Elshout (2002): 'Rein Welschen: ‘Ik ben heel ambitieus’', tekst van een interview verschenen in het dagblad BN / De Stem (stadseditie Breda), in een reeks van elf 'Zelfportretten'
• [5] 'Baas in glazen huis. De uitdagingen van publiek leiderschap', in: Infobulletin Robertson Related, nr. 9, november 2003

[bewerk] Literatuur

• ‘Rein Welschen’, in: Martijn Jas, Breda bevalt. Herinneringen van 28 bekende Nederlanders aan hun geboortestad, Amsterdam 2001, 8-12.
• Jos Tielen (red.), Rein en de mensen. Herinneringen bij een afscheid. Eindhoven: [Gemeenteraad Eindhoven] 2003.

Over R. (R.) Welschen OP:

• C.E.M. Struyker Boudier, Wijsgerig leven in Nederland en België 1880-1980. II: De dominicanen. Nijmegen / Baarn: Katholiek Studiecentrum / Ambo 1986, 62-63.

Over F.H. Welschen:

• Welschen 7. [Met teksten van Jan Oosthoek e.a.] Rotterdam 1993: Uitgeverij 010 / Gemeentelijk Woningbedrijf Rotterdam.

Over de familie Welschen:

• A.J. Welschen: ‘Herkomst en geschiedenis van de familie Welschen en de geografische verspreiding van deze familienaam’, afl. III, IV en bibl., Limburgs Tijdschrift voor Genealogie, 30 (2002), 99-110; 31 (2003), 5-16 en 34-35.

Voorganger: J.A. van Kemenade

Burgemeester van Eindhoven 1992-2003

Opvolger: A.B. Sakkers