Overleg:Perron (zuil)
Ik vond meer info over perrons op de volgende sites:
- http://www.ety.nl/etywrdfam.html (herkomst van het woord)
- Het woord perron blijkt eigenlijk grote steen te betekenen.
- (perrun laat latijn, oudfr (grote steen))
- Het Nederlandse woord perroen was al in 1573 hiervan afgeleid, met de betekenis hoge pui, stoep, voetstuk.
- Hieruit is te zien, dat beide betekenissen van het woord perron (platform en symbool) van hetzelfde woord afkomstig zijn.
-
- hieruit blijkt dat perrons met name in de 14e gebruikt werden als symbool.
- http://users.pandora.be/vswg/html/het_kasteel_van_heers__1_.html Op die site staat te lezen:
- De Luikse stadsrechten werden gesymboliseerd door het stadsperron dat opgericht moest worden in de steden.
- Voor Tongeren werden de Luikse stadsrechten bijvoorbeeld verleend door Loon. De eerste vermelding van het perron te Tongeren is in het jaar 1335. Men spreekt van een ronde zuil met een verhoog van 4 trappen en halverwege een stenen band, bovenop stond een pijnappel en het perron was getopt met een metalen kruisje.
- Het perron is het zinnebeeld van het gezag (Prins-bisschop en lokale overheid) en gegroeid uit een schandpaal. Bij het perron werden verordeningen afgekondigd, vonnissen voorgelezen en bij gelegenheid werd er een schavot bij geplaatst. Op 1 november 1467 werd ten gevolge van de nederlaag van het land van Luik tegen Karel de Stoute het perron van Tongeren overgebracht naar Brugge. In 1478, 1 jaar na de dood van Karel, gaf Maria van Bourgondië de toelating om het perron van Tongeren opnieuw over te brengen naar Tongeren vergezeld van de vrijheidscharters. Het perron werd vervangen door een nieuw in 1571 en 1753. In 1866 moest het perron van Tongeren plaats maken voor het standbeeld van Ambiorix.
- In andere steden in onze streek verging het de perrons hetzelfde. Te Sint-Truiden werd het opgericht in 1362 en vervaardigd uit steen. In 1598 werd dit perron vervangen door een ijzeren en in 1930 werd het verplaatst, vanaf toen staat het perron voor de belforttoren.
- Nadat Loon werd geannexeerd door Luik kregen ook de Loonse steden de toelating om een perron te plaatsen. Zo mocht Maaseik in 1397 een perron plaatsen. In de 19de eeuw werd te Stokkem een gietijzeren perron geplaatst op een waterpomp. Het perron van Hasselt deed ook dienst als schandpaal, bv. na de terechtstelling van Henry Duby uit Kuringen in 1505 waarbij de beul 1/40 van het lijk moest meenemen naar Hasselt om het uit te stallen op het perron.
Als ik het goed begrijp, was de perron het symbool voor bepaalde stadsrechten, en wel het recht voor een stad om zelf recht te spreken en vonnissen uit te voeren. Dit recht kon door een vorst (genoemd wordt de Prins-bisschop van Luik) worden toegekend aan een stad.
De genoemde site meldt dat de perron voortkomt uit de schandpaal. Plaatsen waar recht werd gesproken, waren blijkbaar vanouds herkenbaar aan de schandpaal, waarmee vonnissen werden voltrokken.
Ik heb geen voorbeelden gevonden van perrons buiten het gebied van Luik. Johan Lont 24 jun 2004 11:51 (CEST)
- Interessant allemaal. Elly 24 jun 2004 11:57 (CEST)
Leuk artikel, al zwervend bereikt via Eugène Ysaÿe en Luik. Ik vraag me af of deze pagina niet beter Perron (zuil) kan heten. Het lijkt me in eerste instantie een soort zuil, en die zuil is dan weer een symbool. In de inleiding zou ik dat ook liever omdraaien. Ik ga het gewoon maar doen, ik merk het wel als er bezwaren zijn. Fransvannes 22 apr 2005 10:35 (CEST) (ik merk trouwens dat het oorspronkelijke artikel, inclusief de toevoeging in de naam, een vertaling is uit de Franse Wikipedia)
