Onrust (eiland)
Onrust (ook Poeloe kapal of Scheepseiland) is een Indonesisch eiland voor de kust van Jakarta, met een oppervlak van 3500 vierkante meter.
In de tijd van de VOC was er een stadje gevestigd met woningen, pakhuizen en scheepstimmerwerven waar VOC-schepen werden hersteld en soms ook gebouwd. Het VOC-personeel zat feitelijk gevangen; het mocht maar twee keer per jaar van het eiland af. In 1800 werd het stadje door de Britten verwoest, maar in 1825 waren er marine-etablissementen gevestigd. Nadat aan het eind van de 19e eeuw de haven van Tanjung Priok was opengesteld verloor Onrust zijn functie en werd het verlaten. In 1911 werd het ingericht als quarantaineoord voor moslims die terugkeerden van de hadj naar Mekka, net als het nabijgelegen eilandje Kuyper. Op Onrust werden 35 barakken gebouwd, die ook wel werden gebruikt als interneringskamp. De muiters van de Hr. Ms. De Zeven Provinciën, onder wie Maud Boshart, werden er in 1933 geïnterneerd.
Na de Duitse aanval op Nederland op 10 mei 1940 werd in Indië het codebericht "Batavia seint Berlijn" rondgestuurd. Hierop werden enkele duizenden Duitsers, Hongaren, Tsjechen, Italianen, Nederlanders met een Duitse achternaam, en Indische NSB-ers opgepakt en in Ngawai en op Onrust opgesloten. Een van de gevangenen op Onrust, de Duitse jood Robert Frühstuck, werd doodgeschoten toen hij te dicht bij het prikkeldraad kwam. (Het bevel om zich te verwijderen had hij niet gehoord omdat hij doof was.) Nadat Nederland op 8 december 1941 Japan de oorlog had verklaard, werd een klein deel van de gevangenen op Onrust en Ngawai overgebracht naar Kamp Jodensavanne in Suriname.
Volgens een hardnekkig gerucht werden na de Tweede Wereldoorlog Nederlandse soldaten met een geslachtsziekte naar Onrust gebracht om er te sterven, waarna ze zouden zijn afgemeld als "gesneuveld". Journalist Dick Schaap, die een boek schreef over het eiland heeft dit verhaal niet bevestigd kunnen krijgen.
Na de coup van Raymond Westerling werden diens manschappen van Angketan Perang Ratu Adil (APRA), het Legioen van de Rechtvaardige Vorst enige tijd op Onrust geïnterneerd.
[bewerk] Literatuur
- Dick Schaap Onrust, het Nederlandse Duivelseiland (2002) ISBN 9022985695
