Nederlandse Mededingingsautoriteit
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) is, zoals de naam al zegt, de mededingingsautoriteit in Nederland.
- De NMa handhaaft het verbod op kartels en misbruik van economische machtsposities en houdt toezicht op 'concentraties', zoals allianties, bedrijfsfusies en -overnames.
- Tevens werkt zij aan het bevorderen van Transparantie in markten.
- Zij maakt hiervoor gebruik van de Mededingingswet uit 1998. Zij werkt nauw samen met de FIOD-ECD.
- De NMa is sinds 1 juli 2005 een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO). Daarnaast zijn ook de Directie Toezicht Energie (DTe) en de Vervoerkamer bij de NMa onder gebracht.
Het libertarisme en het anarchisme zijn waarschijnlijk de enige politieke stromingen die pleiten voor het afschaffen van de NMa, naast uiteraard alle Nederlandse politieke partijen uiteraard die een grondige hekel aan ZBO-en hebben.
Inhoud |
[bewerk] Handhaving
- De Mededingingswet verbiedt alle (ook stilzwijgende) concurrentiebeperkingen door het bedrijfsleven, tenzij sprake is van vrijstelling of ontheffing van dit verbod. Bedrijven mogen bijvoorbeeld geen afspraken met elkaar maken over de prijzen van hun producten of diensten, of de markt onderling verdelen.
- De Mededingingswet verbiedt misbruik van een economische machtspositie (zoals het rekenen van extreem hoge prijzen, het niet leveren aan bepaalde afnemers of het rekenen van extreem lage prijzen om toetreding van concurrenten tot de markt onmogelijk te maken). Het bezitten van een economische machtspositie is op zichzelf niet verboden, zoals in sommige andere landen.
- Volgens de Mededingingswet mogen zogenaamde 'concentraties' (dat wil zeggen fusies en joint ventures tussen en overnames van bedrijven) boven een bepaalde schaalgrootte pas plaats vinden na melding bij en instemming van de NMa. Hele grote concentraties vallen onder het toezicht van de Europese Commissie.
[bewerk] Positie
De NMa is sinds 1 juli 2005 een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) (Privaatrechterlijk met openbaar gezag). Tot die datum was de NMa een onderdeel van het ministerie van Economische Zaken.
[bewerk] Raad van Bestuur
Aan het hoofd van de NMA staat de Raad van Bestuur.
Raad van Bestuur
De Raad van Bestuur bestaat uit: de heer mr. P. (Pieter) Kalbfleisch (voorzitter), voorheen directeur-generaal NMa, de heer drs. R.J.P. (René) Jansen, voorheen plaatsvervangend directeur-generaal NMa en de heer ir. G.J.L. (Gert) Zijl, voorheen directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie (DTe).
Hoewel de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur plaatsvindt volgens het uitgangspunt van collegiaal bestuur, is er een onderlinge portefeuilleverdeling afgesproken. De verdeling is als volgt: de heer ir. G.J.L. Zijl zal zich als portefeuillehouder met name richten op het sectorspecifieke toezicht. De heer drs. R.J.P. Jansen houdt zich primair bezig met mededinging. De heer Kalbfleisch heeft als voorzitter de meer overkoepelende thema's in portefeuille, waaronder juridische zaken en de strategie van de NMa.
[bewerk] Raadadviseurs
De raadadviseurs adviseren vanuit een onafhankelijke positie de Raad van Bestuur over beleidsmatige en zaakinhoudelijke vraagstukken.
Zij bieden op verzoek technische ondersteuning aan zaakbehandelaars en initiëren vakinhoudelijk en empirisch onderzoek voor vraagstukken met een directieoverstijgend karakter.
[bewerk] Directies
[bewerk] Directie Concurrentie Toezicht
- Directeur dr. (T.B.P.M.) Tjark Tjin-A-Tsoi (2006)
- plv. Directeur mw. mr. (M.W.) Madeleine McLaggan (2006)
De directie concurrentietoezicht is verantwoordelijk voor het opsporen, elimineren en voorkomen van marktfalen dat het gevolg is van verboden concurrentiebepalend gedrag. Voorbeelden van dergelijk gedrag zijn kartelvorming en misbruik van een economische machtspositie. De doelstelling van CT is "het bereiken van een zo groot mogelijk positief economisch effect".
CT is actief in alle sectoren van de economie. Aangezien de economie zeer veel verschillende sectoren kent, is CT opgesplitst in vijf clusters die zich bezig houden met een kleiner aantal sectoren.
- Financiële Diensten (FD): banken, verzekeraars, beursbedrijven, pensioenfondsen, etc.
- Vrije beroepen en Zorgsector (VZ): accountants, notarissen, ziekenhuizen, farmaceutische industrie, etc.
- Communicatietechnologie, Media en Transport (CMT): post, telecom, (dag)bladen, treinen, luchtvaart, etc.
- Basis- en Verwerkende Industrie (BVI): zware industrie, staal, elektriciteit, water, zand, etc.
- Handel: agrarische sector en visserij, detailhandel, consumentenproducten, etc.
Naast de vijf sectorclusters is er een taakgroep Bouw, die zich vrijwel uitsluitend bezig houdt met onderzoek op aanbestedingsmarkten in het algemeen en de bouwsector in het bijzonder. De sectorale afdelingen en de taakgroep worden ondersteund door de stafafdeling Recherche Inlichtingeneenheid (RI) en door de stafafdeling Internationaal en Strategisch Programmamanagement (ISP).
[bewerk] Directie Concentratie controle Clementiebureau
Concentratiecontrole De Mededingingswet bevat onder meer de plicht om voorgenomen concentraties te melden bij de NMa. De directie Concentratiecontrole beoordeelt de effecten hiervan op de Nederlandse markt. Het toezicht is gericht op het voorkomen van het ontstaan of versterken van economische machtsposities. De concentratiezaken omvatten alle sectoren en moeten binnen strikte termijnen worden afgehandeld.
De NMa heeft voor de procedurele kant van de beoordeling een toepassingspraktijk ontwikkeld die zij voor betrokkenen, met name het bedrijfsleven en de advocatuur, inzichtelijk heeft gemaakt door het publiceren van spelregels. Daardoor kan het verkeer met ondernemingen en hun adviseurs worden vergemakkelijkt. Tevens wil de NMa met deze spelregels de efficiency van het concentratietoezicht vergroten. De spelregels zijn alleen van toepassing op concentratiezaken. In de spelregels wordt met name ingegaan op onderwerpen zoals het eerste contact van bedrijven met de NMa voorafgaande aan de formele melding van concentraties (informele zienswijzen en zogenoemde ‘prenotificatie’-gesprekken), de communicatie met meldende partijen, de betrokkenheid van derden, vertrouwelijkheid van informatie, het uit eigen initiatief bestuderen van bepaalde sectoren (sectorstudies) en de samenwerking met andere mededingingsautoriteiten.
Clementiebureau Bedrijven kunnen vrijstelling of verlaging van de boete ("clementie") krijgen als zij zelf informatie over een kartel waarbij zij betrokken zijn (geweest), overleggen aan de NMa. Voorwaarde is dat individuele bedrijven zich zelf melden bij het clementiebureau van de NMa en de NMa relevante informatie verstrekken. Het percentage boetevermindering is afhankelijk van het tijdstip van de melding ten opzichte van eventuele andere melders van hetzelfde kartel, van het feit of de NMa al een onderzoek is gestart naar het gemelde kartel en van de mate waarin de informatie die het bedrijf verstrekt additionele waarde levert voor het aantonen van het kartel. De clementie kan uiteenlopen van een percentage van 10% boetevermindering tot volledige boete-immuniteit.
[bewerk] Juridische Dienst
- Directeur Mr. (M.T.J.P) Monique van Oers (2006)
De Juridische Dienst (JD) bereidt de oplegging van sancties voor en behandelt bezwaren en beroepen ingesteld tegen besluiten die door de NMa zijn genomen. Bovendien is de JD de juridische adviseur van de NMa over de wet- en regelgeving waarbij de NMa betrokken is. Denk daarbij aan de Mededingingswet, de Gaswet, de Elektriciteitswet, de Algemene wet bestuursrecht en de vervoerswetgeving. Ook over regels die voortvloeien uit het EG-Verdrag en andere juridische aangelegenheden –bv over conceptbesluiten en rapporten, te vormen beleid en procedures- geeft de JD advies. Kort samengevat heeft de JD de volgende speerpunten geformuleerd.
- Invulling geven aan de sanctiebevoegdheden van de NMa
- Bijdragen leveren aan de juridische consistentie en kwaliteit van de NMa, met name door middel van advies en voorlichting
- In rechte verdedigen van de genomen besluiten.
Bij de JD werken ca 60 medewerkers, voornamelijk juristen, verdeeld over twee ‘clusters’: het cluster Mededinging en het cluster Energie & Vervoer. De genoemde werkzaamheden vallen afhankelijk van het onderwerp waarop deze betrekking hebben, onder een van beide clusters. Daarnaast is binnen de JD ook een wetgevingsteam actief, dat zich voornamelijk bezig houdt met advisering over wet- en regelgeving en de inbreng van de NMa in de wetgevingsprocessen.
[bewerk] Directie Toezicht Energie
Zie DTE.
[bewerk] Vervoerkamer
ZieVervoerkamer.
[bewerk] Stafafdelingen
[bewerk] Stafafdeling Strategie en Communicatie
- Hoofd mr. (P.C.H.) Paul van Dijk (2006)
- Plv Hoofd Drs. (C.J.) Christward Dieterman (2006)
De stafafdeling Strategie & Communicatie (S&C) is met name belast met taken van initiërende en coördinerende aard inzake de positie en het functioneren van de Nederlandse mededingingsautoriteit en met de interne en externe communicatie.
De afdeling werkt van binnen naar buiten en van buiten naar binnen. S&C adviseert en ondersteunt de leiding van de NMa over de positionering en profilering. De afdeling verzorgt interne en externe communicatie en coördineert de koers en strategische beleidslijn, externe relaties en internationale aangelegenheden. De afdeling werkt nauw samen met andere afdelingen en directies.
De afdeling onderscheidt vijf taakvelden:
- Externe communicatie, bijvoorbeeld pers- en publieksvoorlichting
- Interne communicatie, bijvoorbeeld via intranet
- Corporate strategie, over de koers van de NMa als organisatie
- Toezichtstrategie, over de koers in de beslissingen en andere activiteiten van de NMa
- Ondersteuning leiding
[bewerk] Stafafdeling Financieel-Economische Zaken
- Hoofd: Drs. (J.H.) Hans van Huizen (2006)
De bedrijfsvoering van overheidsorganen wordt steeds nauwlettender gevolgd door politiek en maatschappij. Een transparante verantwoording van de besteding van publieke middelen is daarbij het motto. De stafafdeling FEZ speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling, de ondersteuning, de advisering en de uitvoering van taken met betrekking tot de bedrijfsvoering.
Missie Voortbordurend op de missie van de NMa kent FEZ de volgende missie: de NMa beter laten werken. Hierin onderscheidt FEZ zich niet van andere stafdiensten, maar richt zich voor de ondersteuning van de NMa specifiek op:
- Financieel- en Begrotingsbeheer
- Outputbeheer
- Control en verantwoording
FEZ is een kaderstellende, registrerende, adviserende en toezichthoudende stafafdeling.
[bewerk] Stafafdeling Informatiemanagement en Beheer
- Hoofd: (G.W.) Gert Rietman. (2006)
Deze stafafdeling is belast met de interne beheerstaken.
[bewerk] Stafafdeling Human Resource Management
Hoofd: Mw. drs. (J.A.M.) Jorien Jansen. (2006)
De stafafdeling HRM is verantwoordelijk voor de verdere ontwikkeling van het HRM-beleid. HRM adviseert de Raad van Bestuur bij de ontwikkeling van het concernbrede HRM-beleid en de leidinggevenden bij de uitvoering en ontwikkeling van het (decentrale) HRM-beleid.
De NMa heeft ruim 300 werknemers.
