Leukocytozoonosis
Leukocytozoonosis is een ziekte bij vogels die wordt veroorzaakt door een parasitaire bloedprotozoa van de leukocytozoon familie. Deze familie van protozoa is verwant aan Plasmodium. De parasiet wordt door vectoren verspreid, wat de ziekte een vectorziekte maakt. Net als coccidiose zijn leukocytozoonen soorttypisch. De verschillende soorten leukocytozoon komen over de hele wereld voor.
Inhoud |
[bewerk] Ziekteverwekker
Het feit dar leukocytozoon soorten soorttypisch zijn houdt in dat een bepaalde soort leukocytozoon alleen een bepaalde diersoort(en) kan besmetten. Zo besmet L. smithi kalkoenen, L. simondi ganzen en eenden en L. caulleryi kippen.
[bewerk] Besmetting
In vogels vermeerderd de leukocytozoon zich ongeslachtelijk. Deze vermeerdering vindt plaats in verschillende organen zoals lever, longen, hart, hersen en milt. De gameten die ontstaan na deze ongeslachtelijke vermeerdering komen in de bloedbaan terecht waar ze vervolgens uit op worden genomen door de vector die de besmette vogel steekt of bijt. Voor L. simondi en L. smithi zijn de vectoren Simulium soorten en voor L. caulleryi Culicoides soorten. In deze vectoren vindt geslachtelijke vermeerdering van de parasiet plaats waaruit sporozoïeten ontstaan. Deze sporozoïeten worden vervolgens via een bloedmaal weer overgebracht op vogels.[1]
[bewerk] Ziekteverschijnselen
De ziekte kan in veel gevallen en voornamelijk bij oudere dieren subklinisch verlopen. Jonge vogels zijn gevoeliger voor de ziekte en onder jonge vogels is de mortaliteit dan ook het hoogst.
Symptomen:[2]
- plotseling verzwakte dieren
- verminderde voeropname
- vermagerde dieren
- versnelde ademhaling
- veel drinkende dieren
- bloedarmoede
[bewerk] Verspreiding
De verschillende leukocytozoon soorten komen over de hele wereld voor, maar vormen voornamelijk lokaal problemen. Zo vormt L. caulleryi voornamelijk een probleem in Zuid Oost Azië. Leukocytozoonosis is wijdt verspreid onder wilde vogelpopulaties. En omdat de vectoren ook wijdt verspreid zijn kan die ziekte overal opduiken.
Verschilleden wilde vogelpopulatie worden gelimiteerd in hun groei door jaarlijks terugkerende uitbraken van leukocytozoonosis. Eén van deze soorten is de Canadese gans. Tijdens uitbraken van leukocytozoonosis in het voorjaar als gevolg van het actief worden van de vector sterft een groot deel van de jongen vogels.[3]
Lokale uitbraken vinden plaats doordat oudere dieren besmet zijn met leukocytozoonosis en de gameten in hun bloed bij zich dragen. Als dan in het voorjaar de vectoren weer actief worden en via een bloedmaal de gameten binnen krijgen begint de uitbraak. In veel regio's wordt op deze manier de ziekte in stand gehouden.
[bewerk] Bestrijding
Het bestrijden van leukocytozoonosis is voornamelijk een gevecht tegen de vector. Als de vector niet in het verblijf van de vogels kan komen, kunnen de vogels niet besmet worden. Voor dieren die buiten lopen is dit een onmogelijke taak.
Er zijn geen vaccins beschikbaar tegen leukocytozoonosis. Er zijn wel middelen die curatief toegediend kunnen worden, waaronder: clopidol en sulfonamide/pyrimethamine combinaties.
[bewerk] Bronnen
- 1^ Jordan, F.T.W. & M. Pattison; Poultry Disease; W B Saunders Company Limited;1996
- 2^ McMullin, P; A pocket Guide to Poultry Health and Disease; 5M Enterprises Ltd.;2004
- 3^ Journal of Wildlife Diseases Vol. 11, July, 1975 (en) (PDF)
