Gerundium
In het Latijn is het gerundium is een onzijdige werkwoordsvorm, in feite de verbuiging van de infinitief.
Inhoud |
[bewerk] Vorming
Het gerundium wordt gevormd op basis van het participium praesens actief. De laatste letter van de stam van de genitivus van het participium praesens wordt vervangen door een d en de uitgangen van donum of bellum worden toegevoegd.
Bijvoorbeeld: narrare → narrantis → narrand → narrandum.
Opmerking: het gerundium van ire is eundum.
[bewerk] Gebruik en vertaling
- Als onderwerp of gezegde of lijdend voorwerp gebruikt men de infinitief.
- Bijvoorbeeld: Errare humanum est. = Vergissen is menselijk.
- In de accusativus wordt het steeds met het voorvoegsel "ad" gebruikt en wordt het vertaald met "om te <gerundium>"
- Bijvoorbeeld: ad ferendum = om te dragen.
- In de genitivus wordt het vertaald met "van het/te <gerundium>"
- Voorbeeld: ferendi = van het dragen.
- In de dativus wordt het vertaald met "voor/aan het <gerundium>"
- Voorbeeld: utile legendo = nuttig voor het lezen.
- In de ablativus:
- Zonder voorzetsel: "door het/te <gerundium>";
- Na voorzetsel in: "In/tijdens/bij het <gerundium>";
- Na voorzetsel de: "over het <gerundium>".
[bewerk] Gerundium bij lijdend voorwerp
Als het gerundium een lijdend voorwerp bij zich heeft dan wordt dit lijdend voorwerp volgens de volgende regels aangepast aan het gerundium:
- Het lijdend voorwerp neemt de naamval over van het gerundium;
- Het gerundium neemt het geslacht en getal over van het lijdend voorwerp.
Voorbeeld: caedendo fratrem → caedendo fratre; caedendo sorores → caedendis sororibus.
[bewerk] Voorbeelden
- Ad hostes terrendos = om de vijand schrik aan te jagen → ad hostes terrendum;
- Hostibus superandis = door de vijand te verslaan → hostes superando;
- Ars gentium cogendorum = de kunst om volkeren te dwingen → ars gentes cogendi;
- Ad puellas adeundas = om naar de meisjes te gaan → ad puellas adeundum;
- Utile est epistulae scribendae = het is nuttig voor het schrijven van brieven → Utile est epistulae scribendo.
