Gele mombinpruim
| Gele mombinpruim | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Plant in Burkina Faso |
|||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Spondias mombin L. (1753) |
De gele mombinpruim (Spondias mombin, synoniem Spondias lutea L.) uit de pruikenboomfamilie (Anacardiaceae) is een tot 30 m hoge, éénhuizige boom, die in droge tijden zijn blad verliest. De stam is tot 60 cm dik en heeft diepe groeven.
De bladstelen zijn vaak roodachtig behaard. De bladeren zijn tegenoverstaand, oneven geveerd en 20-50 cm lang. De vijf tot negentien deelblaadjes zijn ei-lancetvormig en 5-15 cm lang. De kleine, 5-6mm grote, gelig witte bloemetjes ontstaan in eindstandige tot 35 cm lange pluimen nadat het blad uitloopt.
De vruchten groeien in hangende, tot 50 cm lange trossen. De vruchten zijn goudgele, ovale, tot 4 x 3 cm grote steenvruchten. De schil is dun, stevig, glad en glanzend. Het vruchtvlees is volrijp zeer sappige, glazig oranje, tot 5 mm dik en heeft een aangename zoetzure smaak die aan pruimen doet denken. De enige pit is eivormig, crèmewit, houtig, in de lengte gerimpeld en tot 2,5 x 1,7 cm groot.
De volrijpe vruchten kunnen als handfruit worden genuttigd of met suiker worden ingekookt en tot gelei, marmelelade en jam worden verwerkt. De kernen van de pitten zijn ook eetbaar. Van het sap kunnen sappen en frisdranken worden gemaakt. In Mexico worden onrijpe gele mombinpruimen met zout en chilipepers ingelegd. In Venezuela en Guatamala wordt van de vruchten een zwak alcoholische, met cider vergelijkbare drank bereid. In Brazilië wordt er een wijn ("vino de Taperiba") van bereid. In sommige streken worden varkens en rundvee met de vruchten gevoerd. De jonge bladeren kunnen als groente worden gegeten en een bladaftreksel wordt gebruikt tegen ontstekingen, buikpijn en diarree. Het relatief lichte hout wordt gebruikt in de bouw en voor de fabricage van lucifers en meubels.
Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van de gele mombinpruim ligt in het Caribisch gebied en van de laaggelegen wouden van Mexico tot in Peru en Brazilië. Hij wordt geteeld in de tropen van de Nieuwe Wereld en soms in Afrika en Zuidoost-Azië.
