Franz Berwald
Franz Adolf Berwald (Stockholm, 23 juli 1796 – 3 april 1868) was een Zweedse componist, muziekpedagoog en violist.
Inhoud |
[bewerk] Leven
Franz Berwald werd geboren in een Zweedse muzikantengezin van Duitse herkomst. Zijn vader Christian Friedrich Georg Berwald (1740-1825) was leerling van Franz Benda te Berlijn en van 1773 tot 1806 violist in de kapel van het Koninklijke Huis te Stockholm; zijn broer Christian August Berwald (1798-1869) was eveneens violist en componeerde ook. Zijn neef Johan Fredrik Berwald (1787-1861) was dirigent en eveneens componist. Franz Berwald ontving de eerste vioollessen bij zijn vader en studeerde compositie bij Édouard Dupuy. Van 1821 tot 1828 was hij met twee onderbrekingen violist (later altviolist) in de kapel van het Koninklijk Theater.
De meeste vroege composities van Berwald zijn zoekgeraakt of ze zijn door hem zelf vernietigd. In zijn werken waren naar de mening van de Zweden te gedurfde harmonieën verwerkt en ze wezen de composities af. Na nog meer teleurstellingen in Zweden ging hij 1829 naar Berlijn. Daar werkte hij als orthopeed en stichtte in 1835 een orthopedisch instituut. In 1841 ging hij naar Wenen en huwde daar Mathilde Scherer. Daar schreef hij ook zijn bekendste werken, de vier symfonieën en zijn symfonische gedichten.
Ook na zijn terugkeer naar Stockholm in 1842 werd hij door de zeer conservatieve Zweedse muziekwereld teleurgesteld. Slechts één van zijn symfonieën heeft hij in zijn vaderland gehoord, de Sinfonie sérieuse. Maar de opvoering onder zijn neef Johan Fredrik Berwald was naar zijn opvatting miserabel. Van 1846 tot 1849 maakte hij een reis door Europa. In Parijs had hij geen succes, wel werd hij in 1847 erelid van het bekende Mozarteum in Salzburg.
Naar zijn terugkeer naar Zweden heeft hij 15 jaar moeten wachten op een baan in het Zweedse muziekonderwijs. In 1864 werd hij lid van de Koninklijke muziekacademie. Eén jaar voor zijn dood, in 1867, werd hij na veel tegenwerkingen professor voor compositie.
[bewerk] Composities
[bewerk] Symfonieën
- 1820 Symfonie A-gr.t. (Fragment)
- 1842 Symfonie Nr.1 g-kl.t. Sinfonie sérieuse
- 1842 Symfonie Nr.2 D-gr.t. Sinfonie capricieuse
- 1845 Symfonie Nr.3 C-gr.t. Sinfonie singulière
- 1845 Symfonie Nr.4 Es-gr.t. Sinfonie naïve
[bewerk] Concerten
- 1816 Thema en variaties Bes-gr.t. voor viool en orkest
- 1817 Concert E-gr.t. voor 2 violen en orkest
- 1820 Vioolconcert cis-kl.t.
- 1827 Concertstuk F-gr.t. voor fagot en orkest
- 1855 Concert voor piano D-gr.t.
[bewerk] Andere orkestwerken
- 1828 Slaget vid Leipzig
- 1841 Elfenspeel
- 1841 Fuga Es-gr.t.
- 1842 Ernste und heitere Grillen
- 1842 Erinnerung an die Norwegischen Alpen
- 1842 Bayaderen-Fest
- 1842 Wettlauf
- 1843 Stor polonaise (Grand polonaise)
[bewerk] Werken voor harmonieorkest
- Revue-Mars
[bewerk] Kamermuziek
- 1857-1860 Duo voor viool en piano D-gr.t.
- 1858 Duo voor cello (of viool) en piano Bes-gr.t.
- 1816 Duo Concertante voor 2 violen A-gr.t.
- 1845 Trio voor piano C-gr.t.
- 1849 Trio voor piano nr. 1 Es-gr.t.
- 1851 Trio voor piano nr. 2 f-kl.t.
- 1851 Trio voor piano nr. 3 d-kl.t.
- 1853 Trio voor piano nr. 4 C-gr.t.
- 1818 Kwartet voor strijkers nr. 1 g-kl.t.
- 1849 Kwartet voor strijkers nr. 2 a-kl.t.
- 1849 Kwartet voor strijkers nr. 3 Es-gr.t.
- 1819 Kwartet Es-groot voor piano, klarinet, hoorn en fagot
- 1853 Pianowkintet nr. 1 c-kl.t.
- 1850-1857 Pianokwintet nr. 2 A-gr.t.
- 1828 Septet Bes-gr.t.
- Enkele pianostukken
[bewerk] Vocale muziek
- 1821 Kantat i anledning av högtidligheterna
- 1823 Kantat författad i anledning av HKH Kronprinsessans ankomst till Sverige och höga förmälning
- 1845 Gustaf Adolph den stores seger och död vid Lützen
- 1846 Nordiska fantasibilder
- 1849 Gustaf Wasas färd till Dalarna
- 1864 Apoteos
- Andere koorwerken alsook een aantal liederen
