Wikipedia:Conflictafhandeling
| Dit is een voorstelpagina. Over de inhoud van onderstaande tekst proberen we consensus te bereiken. Iedereen wordt van harte uitgenodigd om over deze tekst mee te denken (en er aan mee te schrijven/overleggen). Ga er niet van uit dat anderen de inhoud van deze pagina al kennen, en zeker niet dat ze het er mee eens zijn of er rekening mee houden. |
Op een project als wikipedia kan het voorkomen dat we het oneens zijn met elkaar. Iedereen is het erover eens dat een onenigheid in overleg opgelost kan worden in de meeste gevallen. Hieronder wordt een onenigheid in zijn verschillende fases onderscheiden en worden tevens de regels waaraan gebruikers zich dienen te houden besproken.
Inhoud |
[bewerk] Vermijden en overleggen
Het centrale woord in het vermijden van een conflict zal wel luisterbereidheid zijn: zelfs als iemand waar je het niet mee eens bent zijn meningen wel erg scherp verwoordt, of zich gewoon als een oen gedraagt; zelfs als richtlijnen je absurd en niet ter zake doend lijken: als je bereid bent te luisteren naar wat de ander eigenlijk probeert duidelijk te maken (bijvoorbeeld door een richtlijn, die ook altijd door een "iemand" geschreven is), dan heb je een conflict vermeden. Een conflict veronderstelt immers altijd minstens twee mensen die er nog niet goed in slagen te luisteren naar wat een ander eigenlijk bedoelt - maar dat in feite wel willen.
[bewerk] Vermijden
Sommige conflicten ontstaan over zaken waar al wat afspraken voor gemaakt zijn. Allereerst zijn daar de toch een paar regels die de basis zijn van de wikipedia-encyclopedie, maar ook een aantal wat gedetailleerdere conventies en een wikiquette. Wat suggesties over welke pagina's wel en niet thuishoren in wikipedia kun je vinden in Wikipedia:Acceptatiebeleid.
Wikipedia legt er nogal de nadruk op dat afspraken niet alleen-zaligmakend zijn. Maar de uiteindelijke reden waarom ze bestaan, waarom het goed is zich er aan te houden, en ook: waarom ze aangepast dienen te worden als ze niet blijken te werken, vind je hier: je vermijd er conflicten mee.
[bewerk] Overleggen
Als er verschil van mening is over een artikel, maak je gebruik van de overlegpagina van dat artikel. Eventueel laat je op de overlegpagina van één of meerdere betrokken gebruikers een berichtje achter. Als er iets is dat je niet zint, zijn zulke overlegpagina's de uitgelezen plaats om dat te bespreken.
Ook de kroeg is zo'n plaats waar van gedachten gewisseld kan worden, met het voordeel dat er meerdere mensen hun mening kunnen geven. Soms gaat het er wel eens heftig aan toe: toch kunnen ook daar uit de hand lopende caféruzies meestal vermeden worden - er is tenslotte nog het achterkamertje.
[bewerk] Inventariseren
Op overlegpaginas kan men ook proberen wat structuur in een overleg te brengen, bijvoorbeeld door argumenten te groeperen in overzichtslijstjes. In dit stadium kan men ook wel eens zeer informeel "koppen tellen", om een eerste idee te krijgen hoe de kaarten liggen, dit is: zonder daaraan direct consequenties te verbinden. Meestal gaat aan zo'n opiniepeiling weinig voorbereiding vooraf en het is dan ook beslist geen verkapte stemming of referendum.
Het belangrijkste punt in dit stadium is een uitwisseling van gedachten te concentreren op inhoudelijke argumenten (en dan ook: alleen op argumenten die met de eigenlijke discussie te maken hebben) - niet op aantallen of personen. Trouwens, ook in latere fasen van conflictoplossing blijft dit een goed richtsnoer (tenzij verschillende kleine onenigheden niet meer dan symptomen zijn van een algemener "meta"-probleem dat eerst moet aangepakt worden)
[bewerk] Gemodereerd overleg
Dit kan ook heel informeel, eigenlijk gebeurt dit vanaf het moment dat iemand er in slaagt genoeg afstand te nemen van z'n eigen standpunt om iedereen in de gelegenheid te stellen zijn mening goed te vertolken.
[bewerk] Tips
- Blijf altijd beleefd.
- Geef geen steken onder water.
- Ga niet opzettelijk de edits van de andere persoon wikipediawijd controleren.
- Verhitte discussies zijn tijdelijk toegestaan maar ga geen oude koeien uit de sloot halen.
- Begin geen Bewerkingsoorlog (editoorlog)
- Zie ook de Wikiquette
[bewerk] Conflict kon niet vermeden worden
Als bewerkingen door 2 gebruikers een aantal keer achter elkaar door beide partijen worden teruggedraaid, spreekt men van een bewerkingsoorlog. Een bewerkingsoorlog kan voortvloeien uit onenigheid die niet is opgelost maar kan ook min of meer spontaan ontstaan.
Doorloop dan de volgende stappen:
[bewerk] Ga op zoek naar expertise
Dit kan zowel expertise over het onderwerp zijn waar je over aan het schrijven bent, als expertise in de zin van een gebruiker zoeken die zich nog niet verbrand heeft aan een discussie over dit onderwerp. Expertise kan ook extern, bijvoorbeeld kan je iemand zoeken die als expert kan gerekend worden in een bepaald gebied en bereid is iets na te lezen en zijn opmerkingen te geven.
[bewerk] Stappen om een bewerkingsoorlog te stoppen
- Een aanwezige moderator bevriest de pagina/pagina's in de huidige versie en niet in een vorige versie. Dit tenzij er op de huidige versie beledigende, rascistische of pornografische verwijzingen staan, dan wordt de pagina teruggedraaid. Een gebruiker die misbruik maakt van deze regel, door opzettelijk dit soort teksten toe te voegen om een terugdraai af te dwingen zal voor langere tijd het recht om aan wikipedia te editten ontnomen worden. Let wel: als een moderator in de oorlog betrokken is mag hij/zij deze pagina niet zelf bevriezen.
- De moderator blokkeert beide/alle partijen voor 3 uur om ze te laten afkoelen, ongeacht wie de foute partij was in deze. Als een moderator op deze wijze geblokkeerd wordt en zichzelf onblokkeert wordt hem met onmiddelijke ingang het moderatorschap ontnomen.
- De moderator start een overleg op op de overlegpagina van het betwiste artikel/artikelen en nodigt de partijen uit hierin mee te doen. Eventueel onder leiding van een gespreksleider.
[bewerk] Stemmen
Je bent er misschien over verwonderd dat een stemming niet als eerste mogelijkheid vermeld wordt om een conflict op te lossen. Dit heeft er mee te maken dat stemmingen in principe unaniem moeten zijn (of toch minstens dicht bij unanimiteit, zodat men er van kan uitgaan dat de overigen hun bezwaren laten varen). Tot nader order kan in het wikipedia-systeem immers om het even wat achteraf terug gewijzigd worden, dus als de "verliezers" zich niet gewonnen geven kan dit eventueel tot hartverscheurende taferelen leiden. Het is nog altijd de bedoeling zo weinig mogelijk mensen de toegang te ontzeggen... Daarom is het absoluut noodzakelijk om het even wat ter stemming wordt voorgelegd goed voor te bereiden, zodat er minstens unanimiteit is over de vragen die zullen gesteld worden. Stemmingen waar er geen mogelijkheid is zijn stemgedrag toe te lichten lijken ook niet te werken op wikipedia. Omwille van het overzicht gebeurt dat toelichten op de bij de stemming behorende overlegpagina. Evenzeer zijn "anonieme" stemmingen zelfs technisch niet mogelijk, en kan men slechts stemmen als men ingelogd is.
[bewerk] Verzoeningscomissie
Als na het vorige elke vorm van consensus nog steeds zoek lijkt, wordt het nog een beetje formeler: men kan zijn probleem voorleggen aan de Verzoeningscomissie. De verzoeningscommissarissen zullen naar eigen inzicht proberen de lont uit het kruitvat te nemen (waarvoor ze enkele technieken in huis hebben), maar hun macht beperkt zich feitelijk tot het terug doen doorlopen van één of meerdere van de vorige stappen. Als niet voldoende kan aangetoond worden dat de vorige stappen naar bestvermogen doorlopen werden, zullen de verzoeningscommissarissen een aanvraag tot bemiddeling overigens normaal gezien weigeren (omwille van die reden). De Verzoeningscommissie houdt zich overigens niet bezig met de inhoud van wikipedia artikels, alleen met het gedrag van wikipedia-gebruikers, in zoverre echt kan aangetoond worden dat ze hun boekje te buiten gingen. Het is uit de aard van de zaak onmogelijk om als "anonieme" gebruiker een klacht ter behandeling voor te leggen.
[bewerk] Arbitrage
De Nederlandstalige Wikipedia heeft tot op heden geen aparte Arbitragecomissie. Als een conflict escaleert voorbij het bemiddelbare door de Verzoeningscomissie kan men vragen dat de voltallige Verzoeningscomissie (tegen zijn gewoonte in) een unanieme beslissing neemt (dit is niet aan te raden, omdat dit misschien later verzoeningswerk bemoeilijkt), ofwel kan men proberen escaleren naar het Engelstalige Arbitration Committee. Ja, dan zal men er natuurlijk ook voor moeten zorgen dat ze daar voldoende Nederlands verstaan om èèn en ander te kunnen behandelen (o.a. zal men daar inzage willen in de voorafgaandelijke documenten). Maar als het iets belangrijk is, dat het belang van de Nederlandstalige Wikipedia overstijgt, kan dit misschien de moeite waard zijn.
Zie ook:
- wikipedia:arbitrage (denktankproject)
- arbitrage (encyclopedieartikel)
- en:wikipedia:Arbitration Committee (in 't Engels)
