Condoom

Een condoom is een anticonceptiemiddel in de vorm van een hoesje, gewoonlijk gemaakt van latex, dat wordt gebruikt om de penis van de man gedurende de geslachtsgemeenschap te omhullen met als doel:

• het sperma op te vangen om de kans op zwangerschap te verkleinen en
• het fysiek contact tussen de penis en de andere partner te voorkomen als bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA).
• de geslachtsgemeenschap te verlengen d.m.v. een verdovend middel (o.a. bij Performa condooms van Durex)

Inhoud 1 Historie 2 Het vrouwencondoom 3 Maatschappelijke ontwikkelingen 4 Standpunt van de Katholieke Kerk 5 Effectiviteit 6 Bronnen

[bewerk] Historie

De oudste pogingen om condooms te maken uit geweven stoffen zijn op niets uitgelopen. De eerste condooms die wel effectief werkten, werden gemaakt van schapendarm of andere materialen van dierlijke oorsprong. Er zijn nog steeds condooms van dit type te koop voor mensen met een allergie voor rubber, en ook omdat ze beter in staat zouden zijn om gevoel en lichaamswarmte over te dragen dan condooms gemaakt van synthetische stoffen. Ze zijn echter niet zo efficiënt als contraceptiemiddel of om seksueel overdraagbare aandoeningen te voorkomen.

De productie van condooms in latex was een grote stap voorwaarts omdat ze zowel veel doeltreffender als betaalbaarder waren dan de versie gemaakt van natuurlijke materialen. In de eerste helft van de 20e eeuw was, bijvoorbeeld om religieuze redenen, op veel plaatsen de verkoop van condooms verboden, en later werd de verkoop vaak alleen toegestaan als een methode om ziekte te voorkomen.

Een verdere verbetering van het condoom werd gevonden in het topje (reservoir) dat ruimte gaf voor het sperma na ejaculatie. Een andere poging om het condoom te verbeteren: de korte kap die alleen de eikel afdekte, was een ernstige mislukking.

In de laatste 20 jaar zijn condooms verschenen in verschillende maten, kleuren, vormen, geuren en smaken. Sommige varianten worden verkocht voor extra stimulatie gedurende de geslachtsgemeenschap, anderen zijn speciaal bedoeld voor orale seks of anale seks. De meeste condooms bevatten een glijmiddel met tegenwoordig vaak een zaaddodende werking, maar dit is geen afdoend alternatief voor het gebruik van een apart zaaddodende pasta.

Er zijn ook condooms van polyetheen en polyurethaan waarvan wordt verwacht dat ze even effectief zijn als latex, maar ze zijn nog niet zo uitgebreid getest. Deze andere materialen zijn wel nuttig voor personen met een latex allergie.

[bewerk] Het vrouwencondoom

Sinds 1920 is het vrouwencondoom ontwikkeld. Dit is groter dan het mannencondoom en heeft een versterkte ringvormige opening. Het is ontworpen om voor de gemeenschap in de vagina te worden gebracht. Een vrouwencondoom is dus niet bruikbaar bij anale seks.

[bewerk] Maatschappelijke ontwikkelingen

Sinds de onderkenning van het gevaar van aids wordt er door vele organisaties wereldwijd gehamerd op het gebruik van condooms als een middel om de verspreiding van aids tegen te gaan.

[bewerk] Standpunt van de Katholieke Kerk

Verschillende religies, waaronder het katholicisme, verbieden het gebruik van kunstmatige contraceptie en dus ook van het condoom als contraceptief middel. De Rooms-katholieke Kerk verbiedt dit omdat het volgens haar de band tussen de huwelijksdaad en de mogelijkheid tot voortplanting op een ongeoorloofde wijze verbreekt. Ook in de strijd tegen aids propageert zij niet het massaal gebruik van condooms omdat dit veeleer aanleiding geeft tot losbandigheid (in de zin van "vrije seks") met een averechts effect tot gevolg. Om deze ziekte tegen te gaan propageert zij veeleer de abc methode (abstinence, be faithful en character of condom). Zo blijkt uit studies dat door de nadruk te leggen op het vermijden van seksuele omgang voor het huwelijk en het aansporen tot huwelijkstrouw, het aantal aidsbesmettingen in Oeganda al dalende was op het moment dat men startte met het massaal verspreiden van condooms. ^[1].

Overigens kan het gebruik van het condoom om een ziekte te voorkomen in bepaalde omstandigheden geoorloofd zijn. De encycliek Humanae Vitae preciseert :

"De Kerk acht evenwel het gebruik van de therapeutische middelen die voor de genezing van de ziekten van het lichaam noodzakelijk zijn volstrekt niet ongeoorloofd, zelfs niet wanneer men kan voorzien, dat deze tot verhindering van de voortplanting zullen leiden, mits deze verhindering, om welke reden ook, maar niet rechtstreeks wordt beoogd."

In april 2006 ontstond er kortstondig een mediahype in sommige landen naar aanleiding van voorbarige berichten dat het standpunt van de Kerk in deze materie binnenkort zou wijzigen. Het Vaticaan heeft bij monde van de woordvoerder van kardinaal Barragán laten weten dat er geen drastische standpuntswijzigingen te verwachten vallen.

[bewerk] Effectiviteit

Als anticonceptiemiddel hebben condooms het voordeel dat ze vrijwel geen bijwerkingen hebben. Bovendien bieden ze bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.

Maar er is een vreemd verschijnsel: de theoretische bescherming die een condoom biedt is heel hoog, maar in de praktijk wordt een veel slechter resultaat gezien. Dit komt doordat veel mensen het condoom niet op de juiste manier gebruiken. Zelfs het aanraken van de vrouwelijke geslachtsdelen met dezelfde hand die gebruikt is om het condoom te verwijderen, zonder deze goed te wassen, kan tot een zwangerschap leiden. Veel mannen blijken verder niet goed te weten hoe een condoom omgedaan moet worden; dit kan resulteren in afglijden of breken van het condoom gedurende het geslachtsverkeer.

Een vaak vernoemd nadeel van condooms is het verminderd gevoel van het lichaamscontact. Dit ongenoegen kan ruimschoots worden goedgemaakt door de gemoedsrust die men door de veiligheid van het vrijen met een condoom kan hebben.

Houd voor het juiste gebruik van condooms de volgende regels in acht:

• Pas op met scherpe nagels welke een scheurtje in de condoom kunnen veroorzaken.
• Breng het condoom pas aan als de penis volledig in erectie is. Uiteraard voordat er enig contact met de vagina is.
• Maak de eikel vrij door de voorhuid naar achteren te schuiven. Dit kan het scheuren van het condoom voorkomen en geeft meer bewegingsvrijheid.
• Druk het topje (reservoir) van het condoom stevig dicht en hou het vast tijdens het aanbrengen, zodat er wel ruimte blijft voor het ejaculaat, maar er geen luchtbel in het condoom komt. Dit om het knappen van het condoom te vermijden. Bevat het reservoir toch lucht, gebruik dan een nieuw condoom om elk risico te vermijden.
• Gebruik alleen glijmiddel dat expliciet condoom-veilig is. Glijmiddelen op oliebasis maken het latex kapot. Als de vagina droog is moet gebruik worden gemaakt van een glijmiddel om falen van het condoom door schuren te voorkomen.
• Onmiddellijk na de ejaculatie moet de penis (nog in erectie) worden teruggetrokken uit de vagina. Houdt hierbij de rand van het condoom vast om afglijden te voorkomen.
• Was de handen en de penis voor hernieuwd contact met de vrouw.
• Gooi het condoom na gebruik weg, maar nooit in het toilet omdat dit verstoppingen in het rioolstelsel kan geven.

Bron(nen):

"Zegen voor condooms", opiniestuk in nrc·next, 26 april 2006 - bronnenmateriaal omtrent de genoemde studies zijn niet bekend

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Condom van Wikimedia Commons.