Antieke filosofie

Deze pagina toont een overzicht met een aantal links naar de Antieke filosofie die op wereldschaal voorafgaat aan onze meer vertrouwde Klassieke filosofie en Middeleeuwse filosofie in het westen.

Inhoud 1 Westerse filosofen 1.1 Klassiek Griekse filosofen 1.2 Hellenistische filosofen 1.3 Romeinse filosofen 2 Hellenistische denkscholen 3 Vedische filosofie 4 Klassieke Indiase filosofie 5 Oude Iraanse filosofie 6 Chinese filosofie 7 Externe link

[bewerk] Westerse filosofen

[bewerk] Klassiek Griekse filosofen

• Pericles (495-429 v. Chr.)
• Aspasia (469-406 v. Chr.)
• Socrates (469-399 v. Chr.)
• Euclides van Megara (450-380 v. Chr.)
• Antisthenes (445-360 v. Chr.)
• Aristippus (435-356 v. Chr.)
• Plato (429-347 v. Chr.)
• Xenophon (429-355 v. Chr.)
• Speusippus (407-339 v. Chr.)
• Diogenes van Sinope (400-325 v. Chr.)
• Xenocrates (396-314 v. Chr.)
• Aristoteles (384-322 v. Chr.)
• Stilpo (380-300 v. Chr.)
• Theophrastus (370-288 v. Chr.)
• Pyrrho (365-275 v. Chr.)
• Epicurus (341-270 v. Chr.)
• Zeno van Citium (365-263 v. Chr.)
• Cleanthes (331-232 v. Chr.)
• Timon (320-230 v. Chr.)
• Arcesilaus (316-232 v. Chr.)

[bewerk] Hellenistische filosofen

• Menippus (3e eeuw v. Chr.)
• Archimedes (c. 287-212 v. Chr.)
• Chrysippus (280-207)
• Carneades (214-129)
• Philo van Larissa (160-80)
• Posidonius (135-51)
• Aenesidemus (1st century v. Chr.)
• Philo van Alexandria (30 v. Chr. - 45 AD)
• Plutarchus (45-120 AD)

[bewerk] Romeinse filosofen

• Cicero (106-43 v. Chr.)
• Lucretius (94-55 v. Chr.)
• Seneca (4 v. Chr. - 65 AD)
• Musonius Rufus (30 AD - 100)
• Epictetus (55-135)
• Marcus Aurelius (121-180)
• Clemens van Alexandria (150-215)
• Alcinous (2e eeuw AD)
• Sextus Empiricus (3e eeuw AD)
• Alexander van Aphrodisias (3e eeuw AD)
• Ammonius Saccas (3e eeuw AD)
• Plotinus (205-270)
• Porphyrius (232-304)
• Iamblichus (242-327)
• Themistius (317-388)
• Augustinus van Hippo (354-430)
• Proclus (411-485)
• Damascius (462-540)
• Boethius (472-524)
• Simplicius van Cilicië (490-560)

[bewerk] Hellenistische denkscholen

• Cynicisme
• Epicurisme
• Hedonisme
• Eclecticisme
• Neo-Platonisme
• Skepticisme
• Stoïcisme

[bewerk] Vedische filosofie

Indiase filosofie begint met de Vedas waar vragen in verband met de natuurwetten, de oorsprong van het heelal en de plaats van de mens daarin worden gesteld. In de beroemde Rig Vedia Hymne van de schepping zegt de dichter:

Waar de hele schepping haar oorsprong heeft,

die het vormde of het niet vormde,

die het al uit de hoogste hemel overziet,

die weet het - of misschien weet die het niet.

In de Vedische beschouwingswijze wordt schepping als inherent gezien in het zelfbewustzijn van het oerwezen Purusha. Dit leidt tot het zoeken naar het ene wezen dat ten grondslag ligt aan de veelheid der empirische fenomenen en aan de oorsprong van alles. Naar de kosmische orde wordt met rta gerefereerd en het causale verband heet karma. De natuur (prakriti) heeft drie basishoedanigheden (de drie gunas: sattva, rajas, en tamas).

• Vedas
• Upanishads
• Hindoeïstische filosofie

[bewerk] Klassieke Indiase filosofie

In de klassieke periode werden deze naspeuringen gesystematiseerd in zes scholen van filosofie. Enkele belangrijke themas die de geesten bezig hielden waren:

• Wat is de ontologische natuur van bewustzijn?
• Hoe wordt kennis op zich ervaren?
• Is de geest (chit) intentioneel of niet?
• Heeft cognitie haar eigen structuur?

De zeven scholen van Indiase filosofie zijn:

1. Mimamsa
2. Samkhya
3. Yoga
4. Vaisheshika
5. Nyaya
6. Vedanta
7. Carvaka

Andere tradities van Indiase filosofie zijn vooral:

• Hindoeïstische filosofie
• Boeddhistische filosofie
• Jaïnisme filosofie
• Sikh filosofie
• Carvaka atheïstische filosofie

Antieke filosofen:

• Asanga (c. 300), exponent van de Yogacara
• Bhartrihari (c 450–510), vroeg figuur in de Indisch linguistische theorie
• Bodhidharma (c. 440–528), stichter van de Zen school van het Boeddhisme
• Chanakya (c.350 - c.275 v. Chr.) , auteur van Arthashastra, professor (acharya) politieke wetenschap aan de Takshashila Universiteit
• Dignāga (c. 500), een van de stichters van de Boeddhistische school van Indiase logica.
• Gautama Buddha (563 v. Chr. - 483 v. Chr.), stichter van de Boeddhistische denkschool
• Gotama (c. 2e–3e eeuw), auteur van de Nyaya Sutras, en als grondlegger van de Nyaya school beschouwd.
• Kanada (c. 600 v. Chr.), stichtte de filosofische school van Vaisheshika, gaf de theorie van het atomisme
• Jaimini, auteur van de Purva Mimamsa Sutras
• Kapila (c. 500 v. Chr.), proponent van het Samkhya systeem van filosofie
• Nagarjuna (c. 150 - 250), aan hem wordt de ontwikkeling toegeschreven van de filosofie der Prajnaparamita sutras.
• Panini (520–460 v. Chr.), groot grammaticus, auteur van de lijvige Ashtadhyayi.
• Patañjali (tussen 200 v. Chr. en 400 AD), ontwikkelde de filosofie van Raja Yoga in zijn Yoga Sutras.
• Pingala (c. 500 v. Chr.), auteur van de Chandas shastra
• Syntipas (c. 100 v. Chr.), auteur van Het verhaal der Zeven Wijze Meesters.
• Tiruvalluvar (tussen 100 en 300 AD), auteur van Thirukkural, een van de grootste ethicische werken in Tamil.
• Vasubandhu (c. 300), een van de hoofdstichters der Indiase Yogacara school.
• Vyasa, vaak gerefereerd auteur van verschillende belangrijke werken in Hindoeïstische filosofie.
• Yajnavalkya (1800 v. Chr. ?), in verband gebracht met filosofisch onderricht van de Brhadaranyaka Upanishad, en de apophatische leer van 'neti neti' etc.

[bewerk] Oude Iraanse filosofie

Al zijn er antieke verbanden tussen de Indiase Vedas en de Iraanse Avesta, toch worden de twee hoofdfamilies van de Indo-Iraanse filosofische tradities gekarakteriseerd door fundamentele verschillen bij hun implicaties van de positie van het menselijk wezen in de samenleving en bij de rol van de mens in het universum. Het eerste charter van mensenrechten door Cyrus de Grote wordt wereldwijd gezien als de weerslag van vragen en inzichten die door Zarathustra werden geuit en ontwikkeld in de zoroastrische denkscholen.

• Avesta
• Gathas
• Zarathustra
• Zoroastrianisme
• Mazdakisme
• Manichaeïsme

[bewerk] Chinese filosofie

In China werd minder nadruk gelegd op de materialistische visie als basis voor reflectie over de wereld en meer op gedrag, manieren en sociale omgang, zoals aan het licht wordt gebracht in Taoïsme en Confucianisme.

• Chinese filosofie -- Confucianisme, Taoïsme, Legalisme
• Boeddhistische filosofie ontstond in India maar contributies werden geleverd in China, Japan, en Korea.
• Oosterse filosofie

[bewerk] Externe link

• Internet bronnen