Anil Ramdas

Anil Ramdas bron: Postproduktie

Anil Ramdas (Paramaribo, 16 februari 1958) is een Surinaams-Nederlandse columnist, correspondent, essayist, programmamaker en presentator.

Anil Ramdas is de zoon van een onderwijzer en een radiomaakster, hij groeide op in een orthodox-hindoestaanse gemeenschap in Nickerie en in de multiculturele hoofdstad Paramaribo. Zijn familie behoort tot de Brahmanen, de hoogste kaste binnen het hindoeïsme. Ramdas was een tiener toen zijn ouders uit elkaar gingen. Anil bleef samen met zijn jongere zusje bij zijn moeder in Suriname.

In 1977 ging hij naar Amsterdam om er Sociale Geografie te studeren. Tijdens zijn studie verbleef hij onder andere in Bombay en op Curaçao. Hij verrichtte oral-history onderzoek over de invloed van de katholieke kerk en het bedrijfsleven (Shell) op de man-vrouwverhoudingen op Curaçao. In 1986 studeerde hij cum laude af op een theoretische scriptie over de manier waarop mensen heersende ideologieën verwerken in hun levensverhalen.

Vervolgens deed Ramdas onderzoek voor de Universiteit van Amsterdam naar de wijze waarop vluchtverhalen van asielzoekers door de vreemdelingendiensten worden geconstrueerd. De publicatie van zijn eerste bevindingen in 1987 in een onderzoeksrapport van Amnesty International leidde tot een kort geding, aangespannen door het Ministerie van Justitie, dat zich op het standpunt stelde dat de door hem verzamelde gegevens een vertrouwelijk karakter droegen. Het ministerie verloor de zaak, waarna het in hoger beroep eiste dat in het aanstaande proefschrift sprake moest zijn van ‘absolute anonimisering’, waarbij geen van de vijfhonderd vluchtverhalen van asielzoekers mochten kunnen worden herleid tot de dertien vreemdelingenrechters (leden van de toenmalige Commissie Vreemdelingen). Deze eis werd door gerechtshof ingewilligd, waarna Ramdas zijn promotieonderzoek vroegtijdig staakte.

In 1989 werd hij redacteur van De Groene Amsterdammer en in 1990 en 1991 was hij samen met Stephan Sanders verantwoordelijk voor de tweewekelijkse essay-bijlage, die tot doel had een voor Nederland nieuwe vorm van essayistiek te ontwikkelen, waarin de persoonlijke, de journalistieke en de wetenschappelijke observatie met elkaar werden verbonden.

In 1992 werd Anil Ramdas columnist, essayist en reisverslaggever van NRC Handelsblad. In hetzelfde jaar was hij te gast in het VPRO-televisieprogramma Zomergasten, waarin de journalistieke en essaystische methode werd toegelicht aan de hand van film- en documentairebeelden. In 1993 en 1994 presenteerde hij voor de VPRO In Mijn Vaders Huis, een serie interviews met denkers als Stuart Hall, Kwame Anthony Appiah, Arjun Appadurai, Nawal el Saadawi, Frits Staal, Benedict Anderson, Edward Said e.a. Deze interviews over de botsing van culturen en de rol van de wetenschap en de media daarin werden in twee delen uitgegeven.

Van 1995 tot en met 1997 maakte Ramdas het wekelijkse VPRO-radioprogramma Zilte Stranden, waarin wereldreizigers een uur lang werden geinterviewd. Van 1998 tot en met 2000 presenteerde hij het NPS-radioprogramma Weldenkende Mensen, gesprekken met (ervarings)deskundigen over actuele kwesties. In 1995 maakte hij voor de VPRO samen met filmer Fred van Dijk een vierdelige documentaire over Suriname, onder de titel Wel de snack maar niet de saus. Een jaar later produceerde hij, ook met Fred van Dijk, een driedelige documentaire over de 'ontdekking' van Afrika, onder de titel Vraag het aan de maan. Van 1997 tot en met 2000 presenteerde hij samen met Stephan Sanders voor de VPRO het media-programma Het Blauwe Licht, waarin 'close reading' van televisieprogramma’s en nieuwsfoto's werd beoefend.

Van 2000 tot en met 2003 was Ramdas buitenlandcorrespondent voor NRC Handelsblad in India. In 2003 werd hij directeur van het debatcentrum De Balie in Amsterdam. Tijdens zijn directeurschap legde hij de nadruk op de theatrale vorm van gedachtewisselingen, allochtone jongeren en moslimfeministen. Na financiële problemen door wegvallen van rijkssubsidies maakte Ramdas in 2005 plaats voor een nieuwe tweehoofdige directie. Ramdas is nog steeds columnist van NRC Handelsblad. Ook publiceert hij essays in Vrij Nederland.

[bewerk] Prijs

1997 – E. du Perron-prijs voor zijn gehele oeuvre

[bewerk] Werken

1984 - Leven om te werken, werken om te leven opstellen ter voorbereiding van het onderzoek te Curaçao (zonder publicatie)
1985 - De factor arbeid op Curaçao: een analyse in histories perspectief in: Brasia vol. 6 nr. 5.
1987 - De dans en de dansers: biografiese vertellingen uit Curaçao over voorstellingen van man-vrouw verhoudingen
1987 - Goden en marionetten. Een verkenning van ideologie, discours, subjectiviteit afstudeerscriptie (zonder publicatie)
1987 - Zekerheid en eenzaamheid in het huishouden; Mannen en vrouwen in de productie en de consumptie onderzoeksverslag (zonder publicatie)
1988 - De strijd van de dansers, biografische vertellingen uit Curaçao uitgeverij SUA (verkorte versie herdrukt door Rainbow Pocketboeken / Maarten Muntinga BV, 1994)
1988 - Laclau/Mouffe en de Marxisten: een verhouding van liefde en haat. s.n. (geschreven voor het tijdschrift Krisis, zomer 1988)
1992 - De papegaai, de stier en de klimmende bougainvillea, essays, De Bezige Bij. Vijf herdrukken (laatste in 2000).
1992 - Tussen de regels: vluchtelingen en detentie met Thomas Spijkerboer, in: NJCM-bulletin; vol. 17, afl. 1, pag. 15-34
1993 - In Mijn Vaders Huis, deel 1 Mets
1994 - In Mijn Vaders Huis, deel 2 Mets
1994 - Het besluit van Mai novelle, De Bezige Bij.
1995 - Een Surinaamse Ballade:’wel de snack maar niet de saus’, verslagen en foto’s (van Fred van Dijk) van reizen naar Suriname, De Bezige Bij.
1996 - De beroepsherinneraar en andere verhalen, essay’s en verhalen, De Bezige Bij
1996 - De kracht van cultuur: onze creatieve verscheidenheid; Commentaren bij het Rapport van de Wereldcommissie voor Cultuur en Ontwikkeling (met anderen) Koninklijk Instituut voor de Tropen
2000 - Het geheugen van de stad levensverhalen van migrantenfamilies, in opdracht van Wereldmuseum Rotterdam, uitgeverij Balans.
2004 - Zonder liefde valt best te leven, correspondentie uit India opstellen over de rol van de journalist in vreemde culturen, De Bezige Bij.

[bewerk] Lezingen

1993 - Den Uyl-lezing: Ethiek als Vitaal Belang, De Bezige Bij
1997 - Socrateslezing: De Nerveuze Samenleving, een beschouwing over multiculturalisme, Rekenschap, tijdschrift voor wetenschap en cultuur
1997 - Van der Leeuw lezing, coreferent van Ben Okri, De Volkskrant
1998 - Abel Herzberglezing: Een schijn van waardigheid, De Rode Hoed
2005 - Ien Dales Lezing: Gevestigden en Buitenstaanders, NRC Handelsblad