Agressie
Onder agressie wordt meestal verstaan het gewelddadig handelen met het doel schade toe te brengen. Dikwijls gaat het om schade aan personen.
Inhoud |
[bewerk] Positieve en negatieve betekenissen
Agressie kan ook anders worden gedefinieerd: als een gerichte kwaadheid die juist het belang van een effectieve communicatie kan dienen. Deze kan juist destructieve handelingen voorkomen. In de biologie is dat onderscheid duidelijk, daar wordt destructief gedrag tussen soortgenoten dikwijls voorkomen door agressiviteit. Op de website www.gezondheid.be is bijvoorbeeld de volgende benadering van agressiviteit te vinden: Elk kind heeft een gezonde dosis agressie en geweld nodig om zijn leefwereld te ontdekken en om bij te leren. Groeien is ook opkomen voor jezelf, zorgen dat anderen je respecteren. De levensenergie die een kind daarvoor aanspreekt, kan ook schade berokkenen. In dat geval spreken we van geweld: scheldpartijen, vechten, dreigen, spuwen, trappen.
[bewerk] Etymologie
Het woord agressie stamt oorspronkelijk af van het Latijnse woord adgredior / aggredior, voltooid deelwoord adgressus / aggressus: ergens gericht op af gaan, vandaar aggressio: vijandelijke aanval, door het Frans overgenomen als agression. De Latijnse herkomst wordt nog steeds gebruikt om ook de positievere betekenissen van het woord agressie te onderbouwen.
"In het richten op een doel kan geactiveerde opgestuwde agressie in positieve zin worden gereguleerd. In het Latijn betekende het woord aggredo, waarvan ons agressiebegrip is afgeleid, aanvankelijk het in positief opzicht benaderen van een mens, een taak of een doel." (Prof. J.Bastiaans 1986).
Overigens is het opmerkelijk dat het woord in het Frans is overgenomen zonder dubbele g, daarin gevolgd door het Spaans en het Nederlands, terwijl het Italiaans, Duits en Engels het woord met dubbele g overnamen. Dit leidt nog steeds tot veel verwarring over de spelling in al deze talen.
[bewerk] Gender
Agressiviteit is iets dat vooral mannen wordt verweten. Wellicht zijn er mannelijke en vrouwelijke vormen van agressie te onderscheiden, al dan niet gekoppeld aan mannelijke en vrouwelijke vormen van destructief gedrag. Vrouwen plegen in het algemeen meer geweld dan de maatschappij geneigd is aan te nemen. Zo wordt huiselijk geweld in ongeveer dezelfde mate door zowel mannen als vrouwen gepleegd.
[bewerk] Psychologie
Sigmund Freud, grondlegger van de psychoanalyse, stelde dat elk menselijk handelen geïnspireerd wordt door twee verlangens: seks en agressie. Het woord agressie heeft daarbij niet per se een negatieve betekenis. Het is slechts een drift die leidt tot een bepaald gedrag.
[bewerk] Fases van geweld
Meestal wordt agressie echter als negatief fenomeen gezien. Er wordt daarbij gedacht aan geweld bij bijvoorbeeld criminaliteit, oorlog, racisme of opstand. Agressie kent meestal fasen: eerst discussie, dan polarisatie, dan ruzie, en al naar gelang er bedwingende omstandigheden plaatsvinden kan agressie leiden tot zinloos geweld, massale vechtpartijen of zelfs oorlog.
Er zijn verschillende redenen waardoor mensen gedreven wordt tot agressieve daden. Dit zijn de voornaamste:
Verder zijn mensen in een psychose meestal zeer angstig en daardoor geneigd om het minste of geringste als een aanval op te vatten en agressief te worden. Drank en drugs kunnen de gebruikers ervan ontremmen, waardoor een kleinigheid aanleiding kan zijn tot hevige agressie.
[bewerk] Agressiebeheersing
De laatste jaren wordt binnen beroepen waar men veel te maken heeft met agressie aandacht besteed aan agressiebeheersing. Bij de politie, maar bijvoorbeeld ook binnen psychiatrische instellingen worden trainingen gegeven om de medewerkers beter te leren omgaan met agressie. Naast het aanreiken van een aantal 'slimme greepjes' om een agressieve persoon onder controle te houden wordt er ook veel aandacht besteed aan het voorkomen van een agressieve situatie. Door de voortekenen van agressie te herkennen en door op constructieve wijze aandacht te geven aan boosheid, kan een hoop leed voorkomen worden. De technieken die daarbij worden aangereikt richten zich eventueel op een gesprek met degene die zich agressief gedraagt, maar meer nog op de lichaamstaal. Een agressief persoon staat namelijk weinig open voor mooie woorden. Daarbij is het onderkennen en respecteren van de agressieve elementen bij het slachtoffer van belang.
