Mêrdînik
Ji Wîkîpediya
Mêrdînik (tr: Göle) navçeyeke Erdêxanê ye. Mêrdînik di sala 1992'de bi Erdêxanê ve hatiye girêdan. Navê wê yê Kurdî di sala 1956´î de hatiye qedexekirin. Li başûrê Mêrdînikê Çiyayê Elahûekber (Kopîl), li bakur Erdêxan, li rojhilat Qers û li rojava jî Erzerom dikeve.
Tabloya Naverokê |
[biguherîne] Erdnîgarî
Mezintîyê ev bajarokê biçûk, 245.000 m2. Li başurê, Qers û Sariqamiş , li rojavayê bajarokê Ardanuç û li rojhilatê jî, bajarokê Susuz hene. Bajarokê Göle hat avakirin li tepika Merdinik. Navê ew cih li bakurê Göle, deştê Merdinik e. Hîza nehrê ew bajarokê şerîn, 2050 m. Giraniyê bajarokê Göle 1420 km2 ye.
Nifûse bajarî 7518, Nifûse gundî 37.191 û nifûsê tim bajarok 44.703 mirovan. Zozanên pir bilind vira hene li başurê Göle.Tepikê Kabak 3050 m û li sînorê Qers , Samayat 3047 m ; hemî çiyanên girîng. Pirî gund li nêzikê/li derdora bajarok in.
Hejmara niştecihên navendê 10.611 û bi tevî gundan jî 40.140 e. 53 gund girêdayî navçeyê ne. Gundê Qoreveng (bi Tirkî navê wê kirine Köprülü) xwedî şaredarî ye. Firehî: 1420 km², Bilindahî: 2030m ye. 81 % erdê Mêrdînikê bi daristan e. Mêrdînik kaniya darên Çam e. Zivistan li herêmê pirr dirêj û sar, havîn jî kurt û ziha ye.
[biguherîne] Avûhewa
Jiber bilindiyê bajarok , avûhewa vira pir sare. Li zivistanê termometre - 30°C nîşan dike . Li rezber ( îlon ) serma dest pêdike û hetta gulan berdewam dike, bilindiyê berfê 1 m derbas dibe. Vira pir xumam dibe . Hawîn , germahî li navbera 17°C û 30°C.
Taybetiyê Göle, zivistan li vira pir bedewe û ax li vira pir berhemdarê . Axê Göle , axê çernozyum. çernozyum ( tê zanîn ) axê zehf berdarê .Vira şilîl, genim, ceh, koringa û yulaf pirin.Rewiran (heywanan) pir heyin . Sewze (hêşinahî) jî pir heyin . %10 ji Göle daristanê. Ango derik tên komkirin û firotin.
[biguherîne] Dîrok
Dîroka herêmê nîşan dide ku ji Hurrî (b.z. 2000) heya îro herêm a Kurda bûye. Hin caran herêm ketiye bin destê Ûrartû (Keyser Sartûr 2, b.z.753), 415 Bîzans, 646 artêşên Ereb-Îslam, 1080 Gurcî, 1414 Mongol, 1512 Osmanî, 1540 Gurci, 1545 Safewî, 1551 Osmanî, 1878 Ûris, 1915 Fileh.. Herêm 30 Îlon 1920´de dikeve bin dagirkeriya Komara Tirkiyê.
[biguherîne] Ziman
Li herêmê bi zaraveyê Kurmancî û pirr hindik jî Dimilkî tê axavtin. Herwekî Terekeme, Azerî, Efganî jî hene kû evana ji hêla Osmanî û dûgela Tirk ve hatine anîn.
[biguherîne] Aborî
Çandinî / Aborîya Rewir;Vira 93.000. mih (mêşin) û 70.000 ji rewirên din hene. Paşî , di cot/ çiftlik ( cot tijî çêlekan / mêşin) da bi navê Inekhane (cihê çêlekan ku lê dihewin) 1300 rewiran ( 700 ji wan mih) tên xwedî kirin Hingiv; Vira pir hingiv tên çêkirin. Çêkirina hingiv destpêkir di salên dawî da. Bû awayê hobi, emme niha çêkirina hingiv ji bo aboriya Göle û Qers branjê girîng e.
[biguherîne] Bazirganî
Li bajarokê Göle sûkê rewir heye .Pir mirovên ji derveya bajarok vira tên . Kirîn û Firotina malên jibo aboriya Göle , girîng e.
[biguherîne] Aborî li gundekî Göle
Li gundê me çêlekan pirin. Wan tên dotin. Gundîyan bi şîrê wan çi dikin ?
- şîrê wan tên firotin
- anjî şîrê wan tên kirin mast , vayê tên firotin
- anjî ji mast, rûn û pênîr tên çêkirin.
[biguherîne] Perwerde
Di pirî gund da, dibistanan hene. Li Çayirbaşi dibistanek heye, li navendê Göle 4 dibistanan , dibistaneke bilind û dibistaneke hundermendê (jibo keçan) hene.
