სავინი, ფრიდრიხ კარლ ფონ
ვიკიპედიიდან
სავინი, ფრიდრიხ კარლ ფონ (გერმ. Friedrich Carl von Savigny), (* 21 თებერვალი, 1779, მაინის ფრანკფურტი, გერმანია ― † 25 ოქტომბერი,1848, ბერლინი,გერმანია), გერმანელი იურისტი
სექციების სია |
[რედაქტირება] ბიოგრაფია
ფრიდრიხ კარლ ფონ სავინი სწავლობდა მარბურგისა და გეტინგენის უნივერსიტეტების იურიდიულ ფაკულტეტებზე. 1800 წელს მას მიენიჭა დოქტორის ტიტული მარბრუგის უნივერსიტეტში. ამავე წლიდან სავინი აქვე ასწავლიდა სისხლის სამართალს, შემდგომში რომის სამართალს, სამართლის ისტორიას და მეთოდოლოგიას. მას დიდი აღიარება მოუტანა 1803 გამოქვეყნებულმა ნაშრომმა "მფლობელობის უფლება". 1804 წელს მეცნიერმა წყვეტს მოღვაწეობას მარბურგში მთელ თავის დროს უთმობს კვლევას, რისთვისაც იგი სტუმრობს გეტინგენს, ჰაიდელბერგს, პარიზს, ნიურნბერგს, აუგსბურგს, ლანდსჰუტს და ვენას. 1808 წელს იგი მიწვეული იქნა ლანდსჰუტის უნივერსიტეტში პროფესორის თანამდებობაზე. 1810 წლიდან სავინი მოღვაწობს ბერლინის უნივერსიტეტში, 1812-1813 წლებში - როგორც რექტორი. 1803 წელს ჰაბლიიტაციის შემდეგ იგი გახდა არაორდინარული პროფესორი ამავე უნივერსიტეტში. 1808 წლიდან სავინი მოღვაწეობს ლანდსჰუტის უნივერსიტეტში როგორც პროფესორი. 1810 წელს სავინი იყო ბერლინის უნივერსიტეტის დამაარსებელი კომისიის წევრი. ამავე წელს იგი მოწვეული იწნა აღნიშნული ნივერსიტეტის პროფესორად. 1811 წლიდან სავინი იყო მეცნიერებათა აკადემიის წევრი, 1816 წლიდან - იუსიტიციის საიდუმლო მრჩეველი, 1819 წლიდან - რაინის პოვინციების სარევიზიო სამსახურის მრჩეველი, 1826 წლიდან საკაანონმდებლო კომისიის წევრი. 1842 წელს, მას შემდეგ რაც იგი კანონმდებლობის რევიზიის სამინისტროს ხელმძღვანელი გახდა, სავინიმ შეწყვიტა სამეცინარო საქმიანობა. 1848 წლიდან იგი კვლავ განაგრძობს სამაცნიერო მოღვაწეობას.
[რედაქტირება] მეცნიერული ღვაწლი
[რედაქტირება] სამართლის ისტორიული სკოლა
სავინი ცნობილია, როგორც სამართლის ისტორიული სკოლის ერთერთი ფუძემდებელი პუხტასთან ერთად. სამართლის ისტორიული სკოლის ძირითადი დებულების თანახმად, სამართლის შემოქმედი არსი არა სახელმწიფოებრივ თვითნებობა, არამედ "ხალხის სული". დაწერილ სამართალს წინ უძღვის ჩვეულებითი სამართალი. იმდენად რამდენადაც სამართალი ისეთივე "ორგანული" მოვლენაა, როგორც ენა ან ჩვეულება, სამართლის მეცნიერება შეიძლება იყოს მხოლოდ ისტორიული მეცნიერება. კოდიფიკაციის აუცილებელი წინაპირობაა, სამართლის მეცნიერების მიერ არსებული სამართლებრივ მასალის სრული დამუშავება და სისტემატიზაცია. სავინი მიიჩნევდა რომ ამ მხრივ ჯერ
კიდევ ბევრი რამ იყო გასაკეთებელი და ამითომ წინააღმდეგი იყო სამაოქალქო სამართლის კოდიფიკაციისა. აღნიშნული შეხედულებები სავინიმ სწორედ კოდიფიკაციის წინააღმდეგ მიმართულ თხზულებაში "Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft" ჩამოაყალიბა. აღნიშნული თხზულება იყო პასუხი ტიბოს ცნობილ თხზულებაზე, რომელშიც მან სამოქალაქო კოდექსის აუცილებლობა დაასაბუთა.
[რედაქტირება] სამართლის მეთოდოლოგია
სამართლმცოდნის იდეალი სავინისათვის არის მეცნიერი, რომელიც ისტორიულ-სისტემატიურ მეთოდით და საბუნებისმეტზველო მეცნიერებათა სიზუსტით იკვლევს სამართალს. სამართალმცოდნეობა მოწოდებულია მრავალფეროვანი და დანაწევრებული სამართლებრივი მასალა დაიყვანოს ძირითად პრინციპეპზე, ცნებებზე და ინსტიტუტებზე, და შეიცნოს ამ უკანასკნელთა შორის ურთიერთდამოკიდებულებანი. პირველადი სამართლის წყარო ამ პრუცესში კვლავაც ხალხის სული და ჩვეულებაა. მეცნიერი ცდილობს მხოლოდ უნაკლო სისტემაში მოაქციოს ის, რაც უკვე არსებობს (იხილე "ცნებათა იურისპრუდენცია").
[რედაქტირება] სამართლის ისტორია
სამართლის ისტორიის დარგში სავინის მთავარი ნაშრომია "რომაული სამართლის ისტორია შუა საუკუნეებში". ამ ნაშრომში სავინიმ მიზნად დაისახა ეჩვენებინა, რომ რომის სამართალი შუა საუკუნეებში ძირეული გარდაქმნის გარეშე ვითარდებოდა და იცვლებოდა. ნაშრომში განხილულია შუა საუკუნეების უნივერსიტეტებში რომი სამართლის კვლევის ისტორია.
[რედაქტირება] სამოქალაქო სამართალი
სავინის უმნიშვნელოვანესი და გერმანულენოვან სივრცეში სამოქალაქო სამართლის განვითარებაზე უდიდესი ზეგავლენის მქონე ნაშრომია "დღევანდელი რომის სამართლის სისტემა". ამ ნაშრომმა დიდი როლი ითამაშა პანდექტური სისტემის ჩამოყალიბებაში. სამაოქალაქო სამართლის დოგმატიკისათვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია კერძოდ სავინის მოძღვრებები ნების (ნების თეორია), სანივთო გარიგების აბსტრაქტულობის (აბსტრაქციის პრინციპი) და ორმხირივ ხელშეკრულებების შესახებ.
[რედაქტირება] რჩეული თხზულებანი
- მფლობელობის უფლება, 1803
- Vom Beruf unserer Zeit für Gesetzgebung und Rechtswissenschaft, 1814
- რომის სამართლის ისტორია შუა საუკუნეებში, 6 ტომად, 1815-1831
- დღევანდელი რომის სამართლის სისტემა, 8 ტომად, 1840-1849
- ვალდებულებითი სამართალი როგორც დღევანდელი რომის სამართლის ნაწილი, 2 ტომად, 1851/1853