პუნიკური ომები
ვიკიპედიიდან
პუნიკური ომების სახელით ისტორიაში შევიდა რომსა და ფინიკიურ ქალაქ კართაგენს შორის ძვ. წ. III - ძვ. წ. II საუკუნე საუკუნეებში. ომებს პუნიკური ეწოდა ფინიკიელების ლათინური სახელიდან გამომდინარე - puni.
პირველი პუნიკური ომის (ძვ. წ. 264 - ძვ. წ. 242) დაწყების მიზეზი იყო დასავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთზე გეგემონობა. მოცემულ დროს რომაელებმა უკვე მთლიანად დაასრულეს იტალიაში ექსპანსია და სურთად ზღვაზე ბატონობის მოპოვება, მაგრამ მათ არც გამოცდილება ჰქონდათ არც ფლოტი, ხოლო კართაგენი უკვე აკონტროლებდა დასავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთის დიდ ნაწილს, მას დაპყრობილი ჰქონდა სიცილია, სარდინია, კორსიკა და სამხრეთ ესპანეთი. მიუხედავად ამისა რომაელებმა მოიპოვეს ამ ომში გამარჯვება რის შედეგადაც დაიპყეს სიცილია, თვითონ კართაგენში კი ამ დამარცხებისგან ისე აირია სიტუაცია რომ რომაელებმა უპრობლემოდ დაიკავეს სარდინიაც და კორსიკაც.
მეორე პუნიკური ომი (ძვ. წ. 218 - ძვ. წ. 202) წამოიწყო ცნობილმა კართაგენელმა მხედართმთავარმა ჰანიბალმა. მან თავისი უშველებელი არმიით გადაკვეთა ალპები და დაამარცხა რომაელები რამდენიმე ბრზოლაში, მაგრამ რომის აღება არ უცდია. მიუხედავად ამისა რომაელებმა მოახერხეს აქტიური საბრძოლო მოქმედებების იტალიიდან ჯერ ესპანეთში და ბოლოს კართაგენში გადატანა და ომიც მოიგეს. მეორე ომის შედეგად კართაგენი ძალიან დასუსტდა და დაკარგა ყველა კოლონია.
მესამე პუნიკური ომი (ძვ. წ. 149 - ძვ. წ. 146) დაიწყეს რომაელებმა. ამ ომისკენ აქტიურად მოუწოდებდა რომაელებს ცნობილი პოლიტიკური მოღვაწე მარკუს პორციუს კატონი, იგი ყოველ თავის გამოსვლას, ნებისმიერ თემაზე, ასრულებდა სიტყვებით Ceterum censeo Carthaginem esse delendam რაც ნიშნავს - "მე ვფიქრობ რომ, კართაგენი მაინც უნდა გავანადგუროთ". ომის შედეგად კართაგენი მართლაც აირეს რომაელებმა და გაანადგურეს.
