Star Trek
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Star Trek er afar víðfeðmt fyrirbæri og spannar um 725 þætti, 10 kvikmyndir, hundruð bóka og margt annað sem hefur verið gefið út og er byggt á þessari ímyndaðri veröld Gene Roddenberrys. Þessi veröld á að sýna okkur að mannkynið getur unnið saman og unnið að sameiginlegu markmiði. Kvikmyndirnar fjalla flestar um að bjarga Jörðinni frá fyrirbærum sem eru að fara að tortíma henni.
Star Trek heimurinn gengur út á það að mannkynið hefur, ásamt íbúum fleiri reikistjarna, sameinast í United Federation of Planets (oft kallað Federation í þáttunum) og vinna þar með saman að þeim vandamálum sem koma upp. Helstu einkenni þáttanna er afnám gjaldmiðla (þ.e.a.s. peninga), kynjamisréttis, kynþáttahaturs og síðan eru sjúkdómar sjaldgæfir.
Efnisyfirlit |
[breyta] Saga
[breyta] Upphafið og fyrsta Star Trek þáttaröðin
Árið 1964 gerði Roddenberry þriggja ára þróunarsamning við fyrirtækið Desilu sem síðar var keypt af fyrirtækinu Gulf+Western sem síðar sameinaðist fyrirtækinu Paramount Pictures. Leitin að sýningaraðila hófst og var prufuþátturinn The Cage, með þáverandi kærustunni hans, Majel Barret, sem „númer eitt“, framleiddur og hann lagður fyrir stjórnendur margra sjónvarpsstöðva. NBC sjónvarpsstöðin hafnaði þættinum í fyrstu en voru hrifnir af hugmyndinni svo þeir létu framleiða annan prufuþátt sem hét Where No Man Has Gone Before. Sú hugmynd var samþykkt og hófst framleiðsla á þáttaröðinni Star Trek, sem síðar var kölluð The Original Series til aðgreiningar frá öðrum Star Trek þáttaröðum.
Roddenberry vildi forðast klisjulegar hannanir og frumstæðar brellur sem voru notaðar við framleiðslu fyrri vísindaskáldssagna eins og eldflaugar, þotuútblástur en Matt Jeffries, listrænn leikstjóri þáttanna, þurfti að berjast við Roddenberry til að halda hönnun skipsins eins einfalda og hægt var. Hönnun Jeffries þurfti að fara í gegnum hundruð breytinga áður en sæst var við undirskála og sívalningshönnunina sem skipahönnunin notar í dag.
The Original Series (kölluð TOS) náði því miður ekki þeim vinsældum sem var krafist og var framleiðslu hætt á henni eftir 3 tímabil. Hins vegar komust framleiðendurnir að því að miklir peningar streymdu inn vegna endursýninga á þáttunum og var því ákveðið að framleiða fleiri þætti sem áttu að bera nafnið Star Trek: Phase II og áttu sýningar að hefjast árið 1978 en það varð ekkert úr því vegna vinsælda kvikmyndarinnar Star Wars: A New Hope en þess í stað var ákveðið að setja saman nokkur handrit og framleiða kvikmyndina Star Trek: The Motion Picture.
[breyta] Star Trek: The Animated Series
Teiknimyndaþættir voru í bígerð áður en til kvikmyndarinnar kom en þeir kölluðust Star Trek: The Animated Series og ljáðu flestir leikararnir úr fyrri Star Trek þáttaröðinni leikraddir í þessari Filmation framleiðslu, fyrir utan Walter Koenig (sem lék Pavel Chekov), þar sem ekki voru nægir fjármunir til að ráða alla leikarana. Tilgangurinn með teiknimyndaþáttunum var sá að halda áfram með söguna þar sem TOS hætti en nú yrðu engin takmörk hvað varðar leikmuni, sérsniðna búninga fyrir leikara eða dýrar tæknibrellur. Var hann í gangi í 2 tímabil (1973-1974) þar til framleiðslu var hætt og voru framleiddir tuttugu og tveir 30 mínútna þættir. Gene Roddenberry bað sérstaklega, rétt fyrir dauða sinn, um að þeir myndu ekki teljast sem opinber hluti Star Trek línunnar en ekki er vitað hvort að það sé ástæðan fyrir því að Paramount gerði það.
[breyta] Star Trek: The Next Generation
Ný Star Trek þáttaröð, Star Trek: The Next Generation (kölluð TNG), fór í framleiðslu og var sýnd á árunum 1987 til 1994 og var þá geimskipið Enterprise, um öld eftir kaftein Kirk, undir stjórn Jean-Luc Picard (leikinn af Patrick Stewart). Þáttaröðin var eingöngu framleidd fyrir endursýningarnar og náði því takmarki að vera sú Star Trek þáttaröð, fyrr og síðar, sem var oftast endursýnd. Ólíkt TOS, þá fjallaði hún meira um tímaferðalög, persónuumfjöllun, náttúruhamfarir, sögur sem fjölluðu ekki um kynningu á nýjum geimverum og auk þess reynir áhöfnin oftar en gamla áhöfnin að grípa til friðsamlegra lausna á aðstæðum sem koma upp. Árið 1991 endaði framlag Gene Roddenberrys til Star Trek vörulínunnar með andláti hans en framleiðsla þáttanna hélt áfram næstu 3 árin undir stjórn Rick Bermans en þá var meira um hasar og ágreining.
[breyta] Kvikmyndir
5 kvikmyndir voru framleiddar í viðbót með upprunalega TOS leikarahópnum í aðalhlutverki þrátt fyrir að framleiðsla á TNG þáttunum var komin langt á veg. Það var ekki fyrr en 1994 að báðir hóparnir léku í kvikmyndinni Star Trek: Generations að TNG hópurinn tóku alveg yfir og léku síðan í 3 Star Trek kvikmyndum í viðbót. TOS hópurinn lék því í sjö myndum og TNG hópurinn fjórum.
[breyta] Star Trek: Deep Space Nine
Star Trek: Deep Space Nine (skammstöfuð ST:DS9) hóf göngu sína 1993 og var fyrsta Star Trek þáttaröðin sem Gene Roddenberry kom ekki nálægt og sú eina (hingað til) sem ekki snýst um ákveðið geimskip, heldur geimstöð staðsetta nálægt ormagöngum rétt hjá sólkerfinu Bajor. Auk þess að vera á mörkum Sambandsins og yfirráðasvæði Kardassanna, þá leiða ormagöngin í gammafjórðunginn sem opnar fyrir fleiri möguleg samskipti við ókunnar tegundir geimvera og fyrirbæra. Aðaláhersla þáttaraðanna eru stríð, trúarbrögð, stjórnmál og önnur málefni en þetta er fyrsta Star Trek þáttaröðin þar sem ákveðið stríð er svona mikill ráðandi þáttur í þróun söguþráðarins. Fyrstu tímabilin einkenndust að könnun geimsins og lífið á stöðinni en þegar leið á þáttaröðina var meira af hasar og stjórnmálakenndu ferli þar sem Yfirráðið (The Dominion) sóttist eftir völdum yfir öllum fjórðungnum sem leiddi til stríðs. Þáttaröðin var í gangi í sjö tímabil og hafa margir þáttanna vakið upp pælingar fólks hvað varðar stöðu trúarbragða gagnvart vísindum.
[breyta] Star Trek: Voyager
Um tveim árum eftir upphaf Star Trek: Deep Space Nine, árið 1995, var hleypt of stokkunum þáttaröð sem hét Star Trek: Voyager og fjallaði hún um geimskipið USS Voyager sem er undir stjórn Kathryn Janeway, en þá var brotið blað í sögu Star Trek með því að hafa kvenkyns persónu í aðalhlutverki. Voyager festist í deltafjórðungnum, 75 þúsund ljósárum frá heimkynnum sínum í alfafjórðungnum, og myndi taka áhöfnina 75 ár að komast heim ef þau myndu ekki finna einhverja leiðarstyttingu. Gáfu þessar aðstæður áhafnarinnar handritshöfundunum tækifæri til að kynna nýjar tegundir geimvera til sögunnar eins og líffæra-stelandi Vidiiunum, ákveðnu Borgverjunum og hliðarvíddarlegu Tegund 8472. Þáttaröðin var sýnd til árið 2001, eða í samtals 7 tímabil.
[breyta] Star Trek: Enterprise
Venjulega þegar nýjar Star Trek þáttaraðir hafa verið framleiddar, er alltaf farið lengra í framtíðina en eftir að TNG hóf göngu sína hefur tímalínan verið óslitin. Það gerðist hins vegar í söguþræðinum á þáttaröðinni Enterprise, sem hóf göngu sína árið 2001, að ytri tími sögunnar hefst 10 árum áður en Sambandið var stofnað. Fyrstu tvö tímabilin fjalla um fyrstu kynnin við aðrar verur og fyrstu skrefin í könnun geimsins og voru flestir þættirnir sjálfstæðir. Í þriðja tímabili hófst óslitin saga sem snerist eingöngu um eitt markmið, en þó var nokkrum sjálfstæðum söguþráðum blandað inn í til að krydda söguna og í fysta skiptið sem þættirnir báru nafnið Star Trek: Enterprise. Fjórða tímabilið mun vera þekkt sem framhaldstímabilið, þar sem flestir þættirnir í henni eru í mörgum hlutum og tengist það líklega því að þáttaröðin hefur verið afpöntuð og eru því eingöngu fáir þættir eftir ósýndir. Ástæðan fyrir þessari afpöntun er talin vera lágt áhorf og slæmt gengi 10. Star Trek kvikmyndarinnar Star Trek: Nemesis. Þetta er í fyrsta sinn sem að framleiðsla á Star Trek þáttaröð hefur verið hætt áður en framleiðandi lýkur henni. Auk þess mun í fyrsta sinn í 18 ár, vera engin frumsýnd þáttaröð vera í gangi næsta tímabil.
