بلور
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
به مواد جامدی که اجزای سازنده‌ی آنها (مولکول،اتم یا یون‌ها) در سه جهت فضایی به صورت منظمی کنار هم قرار گرفته باشند، کریستال یا بلور می‌گویند. ساختارهای بلورین نظم بلند دامنه داشته و خواص ناهمسانگرد دارند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] ریشه‌ی لغوی
واژه‌ی کریستال ریشه‌ی یونانی داشته و به معنی «منجمد شده در اثر سرما» است.
یونانی‌ها کریستال را برای اشاره به دُر کوهی به کار می‌بردند. آنها اعتقاد داشتند که اگر آب مدتی در دماهای بسیار پایین نگه‌داشته شود، به حالتی در می‌آید که در دماهای بالا پایدار است
[ویرایش] تاریخچه
اولین ارجاع به آرایش منظم ذرات سازنده‌ی بلورها در آثار ستاره‌شناس مشهور ج.کپلر (۱۶۱۹) و رابرت هوک (۱۶۶۵) کاشف میکروسکوپ یافت می‌شود. مدتی بعد دانشمند مشهور کریستین هوگنز (۱۶۹۰) خواص نوری کریستال‌های کلسیت (CaCO3) را بررسی کرده و فرضیه‌ای را ارائه کرد که کریستال‌ها از ذرات بسیار کوچکی با شکل مشخص ساخته شده‌اند. پس از آن م.و. اومونوسوف (۱۷۶۵-۱۷۱۱) تئوری ذره‌ای ساختار مواد را کامل کرد. او فرض کرد که ذرات شکل کروی داشته باشند.
[ویرایش] روش‌های تبلور و رشد بلور
روش‌های مختلفی برای تبلور و رشد بلور وجود دارند که در میان رایج‌ترین آنها می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:
- روش‌های فاز بخار
- (CVD(Chemical Vapor deposition رسوب شیمیایی بخار
- (PVD(Physical vapor deposition رسوب فیزیکی بخار
- روش‌های بر پایه محلول
- استفاده از ضد محلول‌ها (anti-solvents)
- کم کردن دما و رساندن محلول به حالت فوق اشباع
- انجماد حلال و جدا کردن رسوبات (freeze drying)
- آگلومره کردن و استفاده از سانتریفوژ
[ویرایش] منابع
- Borchardt-Ott, W., Crystallography, translation to English by Gould, R.O., Springer Verlag, 1993.
[ویرایش] جستارهای وابسته
- بلورشناسی
- ساختار مواد
- تک‌کریستال
- پلی‌کریستال
- سلول واحد
- صفحه کریستالی
- شبکه ولف
- تقارن بلوری
- شبکه فضایی
- عیوب بلوری
