بانه
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
بانه نام شهری است در استان کردستان واقع در مرز غربی ایران.
شهر بانه مرکز شهرستان بانه در فاصله 270 کیلومتری شمال غربی سنندج در ابتدای راه آسفالت بانه - مهاباد قرار گرفته است.
پیش از اسلام طایفه‌ای زرتشتی به نام قه‌قو بر این منطقه حاکم بودند که در حمله اعراب و بعد از آن، اختیار دینی‌ها حکومت آن را به دست گرفتند. تا میانه‌های سده سیزدهم هجری نام اصلی شهر بانه به‌روژه (آفتابگردان) بود و قباله‌هایی نیز وجود دارد که در همه آن‌ها مرکز بانه روستای به‌روژه نامیده شده است. این شهر یک بار پیش از جنگ جهانی اول و بار دیگر در زمان جنگ جهانی دوم دچار آتش سوزی شدیدی شد. اکنون گورستان شمال شرقی شهر را بانه کهنه یا کهنه بانه می‌‌نامند. علت تغییر نام و جابجا شدن محل شهر به واسطه شیوع بیماری‌های وبا و طاعون بود که هر چند سال یک بار شایع می‌‌شد و چون بازماندگان، محل اولیه را آلوده می‌‌پنداشتند، ازنو در جای دیگری به ایجاد شهر و ده می‌‌پرداختند. آتش سوزی و جنگ‌های قبیله‌ای یکی دیگر از عوامل جابجا شدن محل شهر بود. در بانه آبادی‌هایی به نام‌های نیزه دوکهنه به روژه کهنه، سیاومه کهنه، آرمرده کهنه، توده کهنه و غیره هم شنیده می‌‌شود. ولی آبادی‌هایی نیز با همان نام‌ها بدون واژه کهنه وجود دارد. نام بانه را از واژه کردی بان به معنی "بلندی" یا جای بلند و متأثر از ارتفاعات و نحوه استقرار و موقعیت شهر بانه می‌‌دانند. ارتفاع 1525 متری شهر از سطح دریا و چشم انداز بلندی‌های پیرامون آن موجب گردیده است که مردم برای رسیدن به شهر مسیر زیادی را به طرف سربالایی طی کنند. نام بانه را به معنی خانه (منظور اقامتگاه و آبادی و مسکن است) و اردو (منظور اردوگاه سربازان است) و پادگان (شهر دو قلعه بزرگ داشته) نیز تفسیر کرده اند.
[ویرایش] منابع
- وب‌گاه کردکلهر (برداشت آزاد با ذکر منبع)
