Νέα Σκωτία
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Νέα Σκωτία ή Νέα Σκοτία[1] (αγγλ. Nova Scotia[2], γαλλ. Nouvelle Écosse) είναι επαρχία του Καναδά στις ακτές του Ατλαντικού.
Η Νέα Σκωτία είναι η ένατη και προτελευταία σε έκταση επαρχία του Καναδά με επιφάνεια 55.283 τετρ. χλμ. (περίπου όση η μισή Ελλάδα). Ο πληθυσμός της επαρχίας ανέρχεται σε 934.405 κατοίκους (εκτίμηση 2006). Πρωτεύουσα της Νέας Σκωτίας είναι το Χάλιφαξ, σημαντικό λιμάνι και για πολλά χρόνια το σημείο εισόδου ευρωπαίων εποίκων και μεταναστών στον Καναδά.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
Η Νέα Σκωτία είναι μία χερσόνησος, μήκους 400 χλμ. και πλάτους 150 χλμ περίπου, στην νότια πλευρά του Κόλπου του Αγίου Λαυρεντίου. Η χερσόνησος έχει ΒΑ–ΝΔ διεύθυνση και συνδέεται με τον ηπειρωτικό Καναδά μέσω του στενού ισθμού Τσινιέκτο (Chignecto Isthmus) που βγάζει στην Νέα Βρουνσβίκη. Η μορφολογία της χερσονήσου χαρακτηρίζεται από χαμηλούς λόφους, λιβάδια και εύφορες κοιλάδες. Τα ανατολικά παράλια είναι απότομα και βραχώδη, ενώ αντιθέτως τα δυτικά παράλια είναι γεμάτα από αμμουδιές. Μεταξύ της Νέας Σκωτίας και της Νέας Βρουνσβίκης και νοτίως του ισθμού που συνδέει τις δύο επαρχίες, παρεμβάλλεται ο Κόλπος Φάντυ (αγγλ. Bay of Fundy, γαλλ. Baie du Fundy), γνωστός για το εντυπωσιακό φαινόμενο της παλίρροιας.
Στα βόρεια της χερσονήσου της Νέας Σκωτίας βρίσκεται η Νήσος του Ακρωτηρίου Βρετόνος (αγγλ. Cape Breton Island, γαλλ. Îsle du Cap-Breton), το οποίο διοικητικά υπάγεται στην Νέα Σκωτία. Στην Νέα Σκωτία υπάγεται και η Νήσος της Άμμου (αγγλ. Sable Island, γαλλ. Îsle de Sable), που βρίσκεται περίπου 175 χλμ. (95 ναυτ. μίλια) νοτίως της χερσονήσου. Η Νήσος της Άμμου είναι γνωστή για τα πολλά ναυάγια που έχουν συμβεί εκεί.
Το Χάλιφαξ (360.000 κατ.) είναι χτισμένο στον μυχό ενός φυσικού λιμανιού στα ανατολικά παράλια της επαρχίας. Άλλα σημαντικά αστικά κέντρα της επαρχίας είναι το Ντάρτμουθ (Dartmouth, 95.000 κάτ., τώρα μέρος του Περιφερειακού Δήμου του Χάλιφαξ), το Σύδνεϋ (Sydney, 24.100 κάτ.), το Γκλέις Μπέυ (Glace Bay, 17.000 κάτ.), το Λούνενμπουργκ (Lunenburg, 2.600 κάτ., «Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς» για την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του), το Τρούρο (Truro, 11.500 κάτ.), το Άμχερστ (Amherst, 9.500 κάτ.), η Νέα Γλασκώβη (New Glasgow, 9.500 κάτ.), το Γιάρμουθ (Yarmouth, 8.800 κάτ.), το Σπρίνγκχιλ (Springhill, 4.100 κάτ.), και το Πορτ Χώξμπερυ (Port Hawkesbury, 3.800 κάτ.).
Ιστορικά αξιοθέατα αποτελούν το Χάλιφαξ με το ιστορικό του κάστρο, το σπίτι του εφευρέτη του τηλεφώνου Αλεξάνδρου Μπελ («Alexander Graham Bell Museum») στο Μπάντεκ (Baddeck), το Λούισμπουργκ (Louisbourg, 1.500 κάτ.), το Πορ Ρουαγιάλ και η Αννάπολη (Annapolis Royal, 550 κάτ.), από τους πρώτους ευρωπαϊκούς οικισμούς στην Βόρειο Αμερική.
[Επεξεργασία] Ιστορία
Η Νέα Σκωτία κατοικήθηκε από αυτόχθονες της Βορείου Αμερικής γύρω στο 9000 π.Χ. Όταν οι Ευρωπαίοι άρχισαν την εξερεύνηση της Βορείου Αμερικής κατά το δεύτερο μισό του 16ου αι., στην περιοχή συνάντησαν αυτόχθονες της φυλής Μικμάκ.
Το 1497, ο ιταλός θαλασσοπόρος Τζιοβάννι Καμπότο (αγγλ. John Cabot, γαλ. Jean Cabot) κατέπλευσε στο Νησί του Ακρωτηρίου Βρετόνος, κατά την διάρκεια εξερευνητικής αποστολής που εκτελούσε για λογαριασμό του βρετανικού Στέμματος. Ωστόσο, οι πρώτοι ευρωπαίοι έποικοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της σημερινής Νέας Σκωτίας μετά από έναν αιώνα και ήταν Γάλλοι. Το 1604, γάλλοι έποικοι, με αρχηγό τον Πιέρ Ντουγκά, ηγεμόνα του Μον, ίδρυσαν το Πορ Ρουαγιάλ (γαλ. Port-Royal, δηλ. «Βασιλικό Λιμάνι») και την αποικία της Ακαδίας στον Κόλπο της Αννάπολης, στα ΝΔ παράλια της επαρχίας.
Το 1620, η Βρετανία κήρυξε την περιοχή της Ακαδίας και κατ' επέκταση όλα τα ΒΑ παράλια της Βορείου Αμερικής δική της αποικία με την ονομασία Νέα Αγγλία. Σκώτοι έποικοι άρχισαν να καταφθάνουν στην περιοχή της Ακαδίας τον αμέσως επόμενο χρόνο.
Το 1627, ξέσπασε πόλεμος μεταξύ της Βρετανίας και της Γαλλίας. Ο πόλεμος επεκτάθηκε και στις αποικίες, και Σκώτοι και Άγγλοι κατέλαβαν και κατέστρεψαν το Πορ Ρουαγιάλ. Το 1629, η περιοχή ονομάστηκε Νέα Σκωτία και προσαρτήθηκε στα εδάφη του Βασιλείου της Σκωτίας. Όμως δύο χρόνια αργότερα, η Βρετανία και η Γαλλία συνθηκολόγησαν («Συνθήκη της Σούζα») και η περιοχή πέρασε και πάλι στην δικαιοδοσία των Γάλλων.
Οι Άγγλοι ανακατέλαβαν την περιοχή κατά την περίοδο του «Πολέμου της Μεγάλης Συμμαχίας» (1688–1697), αλλά και πάλι την επέστρεψαν στους Γάλλους όταν έληξε ο πόλεμος («Συνθήκη του Ρύσγουικ», 1697). Στις αρχές του 18ου αι., την εποχή του «Πολέμου για την Ισπανική Διαδοχή» (1702–1713), οι Άγγλοι κατέλαβαν οριστικά την περιοχή. Σύμφωνα με την «Συνθήκη της Ουτρέχτης» (1713), οι Γάλλοι περιορίστηκαν στις αποικίες τους στην Νήσο του Αγίου Ιωάννη (σημερινή Νήσος του Πρίγκηπα Εδουάρδου) και στην Βασιλική Νήσο (σημερινή Νήσος του Ακρωτηρίου Βρετόνος), όπου και έχτισαν το οχυρό λιμάνι Λούισμπουργκ, προκειμένου να ελέγχουν την είσοδο στον Κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου.
Το 1749, οι Βρετανοί ίδρυσαν την πόλη του Χάλιφαξ, και το 1755 κατέλαβαν και κατέστρεψαν το Λούισμπουργκ. Έτσι ολόκληρη η περιοχή της σημερινής Νέας Σκωτίας έπεσε οριστικά στα χέρια των Βρετανών. Ωστόσο, οι περισσότεροι έποικοι εξακολουθούσαν να είναι (Ακαδιανοί) γαλλικής καταγωγής και καθολικοί στο θρήσκευμα. Οι Βρετανοί ανησυχούσαν μήπως οι Ακαδιανοί ξεσηκωθούν κάποια στιγμή εναντίον του βρετανικού Στέμματος, στο οποίο δεν δέχονταν να δηλώσουν υποταγή. Για τον λόγο αυτό, το 1755, οι Βρετανοί αποφάσισαν να εκδιώξουν διά της βίας όλους τους Ακαδιανούς, ο πληθυσμός των οποίων ξεπερνούσε τα 12.000 άτομα. Η βίαιη εκδίωξη των Ακαδιανών πέρασε στην ιστορία ως η «Μεγάλη Αναταραχή» (γαλ. Le Grand Dérangement) και αποτέλεσε κομβικό σημείο στην δημιουργία εθνικής συνείδησης μεταξύ των Ακαδιανών.
Το 1754, η αποικία της Νέας Σκωτίας απέκτησε δικό της ανώτερο δικαστήριο και το 1758 απέκτησε το δικός της τοπικό κοινοβούλιο. Το 1763, η Νήσος του Ακρωτηρίου Βρετόνος συνενώθηκε με την Νέα Σκωτία, αλλά το 1769, η Νήσος του Αγίου Ιωάννη (Νήσος του Πρίγκηπα Εδουάρδου) ανακηρύχθηκε αυτόνομη αποικία. Το 1784, τα ηπειρωτικά εδάφη δυτικά από την χερσόνησο της Νέας Σκωτίας αυτονομήθηκαν σε μία νέα αποικία με την ονομασία Νέα Βρουνσβίκη. Την ίδια χρονιά, η Νήσος του Ακρωτηρίου Βρετόνος αυτονομήθηκε, αλλά συνενώθηκε οριστικά με την Νέα Σκωτία το 1820.
Μετά την απέλαση των Ακαδιανών, στην περιοχή άρχισαν να καταφθάνουν πολλοί νέοι έποικοι από τα Βρετανικά Νησιά. Ο αριθμός των εποίκων αυξήθηκε πολύ στα χρόνια της Αμερικανικής Επανάστασης, όταν περίπου 30.000 «βασιλικοί» (έποικοι πιστοί στο βρετανικό Στέμμα) μετακινήθηκαν από τις επαναστατημένες Πολιτείες προς την Νέα Σκωτία και την Νέα Βρουνσβίκη. Η μετανάστευση Βρετανών, και κυρίως Σκώτων, προς την αποικία της Νέας Σκωτίας, συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό καθ' όλο τον 18ο και 19ο αι.
Το 1848, η Νέα Σκωτία απέκτησε «υπεύθυνη κυβέρνηση», δηλαδή κυβέρνηση η οποία είχε την απόλυτη ευθύνη για την οικονομική βιωσιμότητα της αποικίας. Το 1867, η Νέα Σκωτία, με πρωθυπουργό τον Τσαρλς Τάππερ (Charles Tupper), και άλλες τρεις βρετανικές αποικίες της Βορείου Αμερικής (Κεμπέκ, Οντάριο και Νέα Βρουνσβίκη), συνυπέγραψαν την ιδρυτική πράξη της δημιουργίας της Καναδικής Συνομοσπονδίας.
[Επεξεργασία] Η Νέα Σκωτία στα νεότερα χρόνια
Από το β΄ μισό του 19ου αι. και μέχρι τα μέσα του 20ού αι., η Νέα Σκωτία αποτέλεσε το κύριο σημείο εισόδου μεταναστών στον Καναδά. Από το λιμάνι του Χάλιφαξ πέρασαν χιλιάδες νέοι μετανάστες, μεταξύ των οποίων και πολλοί Έλληνες, για να εγκατασταθούν κατόπιν στις μεγαλουπόλεις του Μόντρεαλ και του Τορόντο. Κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από το λιμάνι του Χάλιφαξ ξεκινούσαν οι νηοπομπές με εφόδια για τους Συμμάχους που πολεμούσαν στην Ευρώπη.
Πέρα από την ναυτιλία και το εμπόριο, η οικονομία της Νέας Σκωτίας εξακολούθησε να στηρίζεται κυρίως στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, αλιεία, υλοτομία, μεταλλεία και ανθρακωρυχεία), με αποτέλεσμα να γνωρίσει την οικονομική ύφεση προς το τέλος του 20ού αι. Η ανακάλυψη και εκμετάλλευση υποθαλασσίων κοιτασμάτων πετρελαίου έχει κάπως αναστρέψει την κατάσταση τα τελευταία χρόνια.
Η Νέα Σκωτία αποτελεί σήμερα αγαπημένο προορισμό πολλών Καναδών τουριστών κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Η επαρχία έχει και έντονη πολιτιστική ζωή (μουσική, κινηματογράφος, κ.λπ.), που στηρίζεται κυρίως στην κέλτικη παράδοση των Σκώτων. Ας σημειωθεί ότι στην περιοχή του Ακρωτηρίου Βρετόνος, κατοικούν περίπου 1000 άτομα που μιλούν ακόμα την παλιά κέλτικη γλώσσα της Σκωτίας.
[Επεξεργασία] Δημογραφική σύνθεση
Σύμφωνα με τα στοιχεία απογραφής που πραγματοποιήθηκε το 2001, οι κάτοικοι της Νέας Σκωτίας είναι στην πλειονότητα βρετανικής καταγωγής (Σκώτοι και Άγγλοι) ή ιρλανδικής καταγωγής. Περίπου 15% των κατοίκων είναι γαλλικής καταγωγής, κυρίως απόγονοι των Ακαδιανών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ίδιας απογραφής, στην Νέα Σκωτία κατοικούν 28.500 αυτόχθονες Ινδιάνοι και 4.600 μιγάδες (Métis) με καταγωγή ευρωπαϊκή και ινδιάνικη. Στην Νέα Σκωτία κατοικούν 1.315 άτομα με καταγωγή εξ ολοκλήρου ελληνική, καθώς και 1.410 άτομα με εν μέρει ελληνική καταγωγή. Οι περισσότεροι έλληνες μετανάστες κατοικούν στην πόλη του Χάλιφαξ.[3]
[Επεξεργασία] Σημειώσεις
- ↑ Η απλουστευμένη γραφή Νέα Σκοτία εμφανίστηκε με την καθιέρωση του πολυτονικού και την απλούστευση της γραφής ονομάτων με ξενική προέλευση (1982). Ωστόσο, η λέξη σκοτία είναι αρχαία ελληνική και σημαίνει σκοτάδι. Γι' αυτό, δεν συνιστάται η γραφή Νέα Σκοτία.
- ↑ Η γραφή Nova Scotia είναι στην πραγματικότητα λατινική.
- ↑ Κύρια πηγή γι' αυτό το άρθρο αποτέλεσε το αντίστοιχο άρθρο στην αγγλική Βικιπαίδεια.
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Government of Nova Scotia — Επαρχιακή Κυβέρνηση της Νέας Σκωτίας (Αγγλικά).
- Nova Scotia - Come To Life — Βασική πύλη με πληροφορίες για τουρίστες, επιχειρηματίες, κ.ά. που ενδιαφέρονται για την Νέα Σκωτία (Αγγλικά).
- Tourism Nova Scotia — Υπουργείο Τουρισμού της Νέας Σκωτίας (Αγγλικά).
| Επαρχίες και επικράτειες του Καναδά |  |
| Επαρχίες: Αλμπέρτα | Βρετανική Κολομβία | Κεμπέκ | Μανιτόμπα | Νέα Βρουνσβίκη | Νέα Γη και Λαμπραντόρ | Νέα Σκωτία | Νήσος Πρίγκηπα Εδουάρδου | Οντάριο | Σασκάτσουαν | |
| Επικράτειες: Βορειοδυτικές Επικράτειες | Γιούκον | Νούναβουτ | |
