Пётра Мсьціславец
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
Мсьцісла́вец, Пётра Цімафе́евіч (Мсцісла́вец, Пётр Цімафе́евіч) (пачатак 16 стагодзьдзя – пасьля 1602) — беларускі друкар.
Нарадзіўся ў Мсьціславе ў сям'і купца Цімафея і Еўдакіі, у якіх апроч Пятра было двое дзяцей. Па скону бацькі стрыечны брат маці — майстра будаўнік Васіль ўзяў хлопчыка да сябе вучням. Магчыма разам з дзязькам Пётра і апынуўся ў Маскве.
[рэдагаваць] Друкарская дзейнасьць
У 1564 годзе разам з Іванам Фёдаравым выдаў у Маскве «Апостал» — першую датаваную расейскую друкаваную кнігу.
У 1565 годзе таксама разам з Іванам Фёдаравым зрабіў два выданьні «Часоўніка» — кнігі якая выкарыстоўвалася ў тым ліку і для пачатковага навучаньня грамаце.
У 1566 годзе з-за ганеньняў Мсьціславец разам з Фёдаравым вымушаны былі пакінуць Маскву і вярнуцца ў ВКЛ. На Айчыне на грошы і ў Заблудаўскім маентку Рыгора Хадкевіча яны заснавалі новую друкарню, дзе карысталіся ўратаванымі з Масквы шрыфтам, дошкамі, застаўкамі і літарамі.
У 1568 – 1569 гадох разам з Фёдаравым у Заблудаўскай друкарні выдаў «Эвангельле вучыцельнае» — зборнік размоў і павучэньняў з тлумачэньнем эвангельскіх тэкстаў.
Летам 1569 году Пётра пакінуў Фёдарава і па прапанове братоў Зарэцкіх ад'ехаў у Вільню, дзе на грошы і ў доме віленскіх купцоў, братоў Кузьмы і Лукі Мамонічаў пабудаваў новую друкарню і стварыў новы шрыфт, дошкі, застаўкі і літары.
У 1575 годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Эвангельле Напрастольнае». Мсьціславец першы зрабіў шрыфт падобны да буйнога паўуставу, у наступным яго капіравалі паўсюдна дзе друкавалі «Эвангельле Напрастольнае».
У 1576 годзе ў віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Псалтыр», які карыстаўся вялікім попытам у ВКЛ, Маскоўшчыне, ва ўкраінскіх землях.
Мсьціславец у пасьляслоўях да гэтых двух выданьняў пералічвае імёны сваіх фундатараў — двух Зарэцкіх і двух Мамонічаў. З удзячнасьцю піша аб Зарэцкіх, аб тым як здолелі пасунуць яго да пачатку самастойнай працы — «понежа понудили есте нас недостойных выше наглея меры на сие дело». Таксама з удзячнасьцю піша аб Мамонічах, якія забясьпечылі яго памяшканьнем у сваім доме і ва ўсім «изобильно его довольствовали». Аб сваёй працы кажа вельмі сьціпла – не жадае Боскага пакараньня за марнагубства дадзенага Богам таленту.
Тады ж у віленскай друкарні Мамонічаў Мсьціславец выдаў «Часоўнік». У тым жа годзе Мамонічы па палітычных матывах вырашылі прыпыніць працу сваёй друкарні. Верагодна гэта супярэчыла ўмовам паміж імі і Пётрам, ён быў незадаволены спыненьнем выдавецкай дзейнасьці. Мсьціславец зьвярнуўся ў суд для падзела друкарскай маёмасьці, па выраку ён павінен быў атрымаць ўсе друкарскае абсталяваньне і 30 коп грошаў, а Кузьма Мамоніч кнігі: Эвангельлі, Псалтыры і Часоўнікі. Але вырак суда ня быў выкананы і друкарня стаяла апячатаная.
У 1577 годзе суд, верагодна па запыту Мсьціслаўца, пацьвердзіў мінулагодні вырак на конт друкарскай маёмасьці.
Далейшы лёс Пётра Мсьціслаўца па крыніцах ня прасочваецца.
Але ведаючы, што Мамонічы ня атрымалі нічога з маёмасьці Мсьціслаўца ані шрыфтоў, ані дошак, ані літар, а таксама ведаючы, што значная частка яго друкарскага матэрыялу выкарыстаная ў астроскіх выданьнях 1590-х гадоў і пачатка 17 стагодзьдзя магчыма ўявіць, што Мсьціславец зноў далучыўся да Івана Фёдарава і працаваў разам зь ім у друкарні якую каля 1578 году ў Астрозе заснаваў Канстанцін Астроскі. Такім чынам жыцьцёвыя шляхі Пятра і Івана зноў перакрыжаваліся, але ня на вялікі час. Пасьля таго як Фёдараў у 1582 годзе пакінуў Астрог верагодна менавіта Мсьціславец узначаліў астроскую друкарню, бо вялікае выданьне «Кніга аб постнічастве» Васіля Вялікага 1594 году і «Часаслоў» 1602 году надрукаваны ў Астрозе ня толькі яго віленскім шрыфтам, з выкарыстаньнем яго віленскіх дошак, вялікіх і малых заставак, буйных літар, але ў іх бачны і яго тэхнічныя прыёмы аналягічныя віленскім.
Дакладная дата сьмерці невядома, але верагодна пасьля 1602 году.
